Πυλώνας ΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ενημέρωση & Εκπαίδευση

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού

Αειφόρο Ελληνικό Σχολείο

Το πρόγραμμα «ΑΕΙΦΟΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ – (ΑΕΣ)» αποσκοπεί στο μετασχηματισμό του ελληνικού σχολείου σε αειφόρο. Το αειφόρο σχολείο στοχεύει στη συνεργασία των εμπλεκομένων της εκπαιδευτικής κοινότητας για μια καλύτερη ζωή στον πλανήτη, για την προαγωγή του πολιτισμού, για τη διαμόρφωση ενεργών πολιτών με στόχο την προάσπιση του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης.

Εκπαιδευτική Κοινότητα

Το πρόγραμμα υλοποιείται από το 2013 και εκτυλίσσεται σε διετείς κύκλους, ώστε να δίνεται ο χρόνος σε ένα σχολείο να οργανωθεί, να διαμορφώσει το κατάλληλο συμμετοχικό κλίμα, να σχεδιάσει ένα σχέδιο δράσης και να το εκτελέσει.

 Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού συντονίζει ένα δίκτυο σχολείων μέσω του προγράμματος Α.Ε.Σ.. Το πρόγραμμα είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας και προωθεί τη φιλοσοφία της αειφόρου ανάπτυξης.

Για την επίτευξη του βασικού σκοπού υποστηρίζει τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς με:

  1. Την ενίσχυση των εκπαιδευτικών, μέσω εκπαιδευτικών οδηγών, επιμορφωτικών συναντήσεων και σεμιναρίων.
  2. Την ενίσχυση των σχολείων με τεχνογνωσία, μέσω συνεργασιών με ειδικευμένους φορείς οι οποίοι παρέχουν δωρεάν πληροφορίες για τεχνικά θέματα που σχετίζονται με την οικολογική διαχείριση των φυσικών πόρων και την μετατροπή των υποδομών του σχολείου σύμφωνα με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης.

Ειδικότερα το Α.Ε.Σ. στηρίζεται σε 8 πυλώνες που στόχο έχουν να οδηγήσουν ολοκληρωμένα το σχολείο προς την Αειφορία, οι οποίοι είναι οι εξής:

  • 1ος Πυλώνας- Δημοκρατία και συμμετοχή:

Μέσα από το πρόγραμμα προσπαθούμε να παρακινήσουμε τα σχολεία να εντάξουν τους μαθητές στην λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με τη σχολική ζωή και να αναπτύξουν ένα κλίμα δημοκρατίας και συμπερίληψης όλων των μαθητών χωρίς διακρίσεις. Στα περισσότερα σχολεία, αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την καθιέρωση ψηφοφορίας για τη λήψη αποφάσεων, την ανάληψη πρωτοβουλιών από τους μαθητές και την υποβολή προτάσεων σε θέματα που τους αφορούν ή ενδιαφέρουν.

  • 2ος Πυλώνας- Προαγωγή Μάθησης:

Το αειφόρο σχολείο ως ένας εξελισσόμενος οργανισμός μάθησης, διαμορφώνει ένα πλαίσιο βιωματικής παιδαγωγικής και ενεργητικής μάθησης. Σε αυτό το πλαίσιο, στα περισσότερα σχολεία γίνεται χρήση Τ.Π.Ε., συμμετοχή σε βιωματικά προγράμματα, έρευνα στο πεδίο, χρήση βιωματικών τεχνικών διδασκαλίας . Στόχος είναι η προαγωγή της μάθησης μέσα από ψυχαγωγικούς τρόπους και παιχνίδι.

  • 3ος Πυλώνας- Προαγωγή τεχνών και πολιτισμού:

Ένα αειφόρο σχολείο φροντίζει να συμπεριλάβει στα προγράμματά του τη διερεύνηση και τη σύνδεσή του με την το πολιτισμικό κεφάλαιο της περιοχής του. Με αυτό το στόχο, πολλά από τα σχολεία δημιουργούν καλλιτεχνικές ομάδες, συμμετέχουν σε πολιτιστικά φεστιβάλ, πραγματοποιούν επισκέψεις σε θέατρα, αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία και εντάσσουν καλλιτεχνικές προσεγγίσεις στα μαθήματα του ωρολογίου προγράμματος.

  • 4ος Πυλώνας- Αειφορικό κτίριο και αυλή:

Μέσα από αυτόν τον πυλώνα αειφορίας προωθείται η βελτίωση της λειτουργικότητας των σχολικών κτιρίων μέσω υιοθέτησης φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών και δημιουργίας πράσινων χώρων που επιτρέπουν στους μαθητές να γνωρίσουν το φυσικό κόσμο και τη βιοποικιλότητα. Τα περισσότερα από τα συμμετέχοντα σχολεία έχουν προβεί στη δημιουργία κήπων στον προαύλιο χώρο. Στα πλαίσια των δράσεων του πυλώνα, μερικά σχολικά κτίρια έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά.

  • 5ος Πυλώνας- Εξοικονόμηση ενέργειας / πολιτική μετακινήσεων:

Εκτός όμως από την εξοικονόμηση ενέργειας μέσα από τις βιοκλιματικές παρεμβάσεις στο κτίριο, μεγάλη συμμετοχή στην μείωση του οικολογικού αποτυπώματος στον πλανήτη αποτελεί η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας  στην καθημερινή ζωή του σχολείου. Τα σχολεία του προγράμματος προάγουν τον συνεπιβατισμό στις μετακινήσεις προς και από το σχολείο, εκπαιδεύουν μαθητές και εκπαιδευτικούς για την εξοικονόμηση ενέργειας και τις ΑΠΕ. Ιδιαίτερα από φέτος δόθηκε μεγαλύτερη βαρύτητα στο θέμα της κλιματικής αλλαγής και πολλά σχολεία συνέδεσαν το θέμα αυτό με την ορθολογική χρήση της ενέργειας.

  • 6ος Πυλώνας-Εξοικονόμηση πόρων:

Το αειφόρο σχολείο καθίσταται πρότυπο για τη διαχείριση φυσικών πόρων όπως είναι το νερό και τα υλικά (χαρτί, μελάνια) και τη μείωση της κατανάλωσής τους. Οι εμπλεκόμενοι φροντίζουν για τη μείωση της κατανάλωσης νερού, την επαναχρησιμοποίηση του νερού και την υποστήριξη του αστικού κύκλου του νερού. Ταυτόχρονα, τα περισσότερα σχολεία έχουν εγκαταστήσει κάδους ανακύκλωσης χαρτιού, μπαταριών, λαμπτήρων κ.α.. Αξιόλογη είναι η προσπάθεια κάποιων σχολείων να εδραιώσουν την κομποστοποίηση στο σχολείο.

  • 7ος Πυλώνας- Προαγωγή υγείας στο σχολείο:

Στα πλαίσια του πυλώνα σε κάποια σχολεία λειτουργούν προγράμματα ψυχολογικής υποστήριξης. Πολλά σχολεία έχουν δώσει έμφαση στη σημασία της υγιεινής διατροφής κάνοντας προγράμματα για τη διατροφή και την πρόληψη της παχυσαρκίας και προσφέροντας υγιεινά σνακ στα κυλικεία τους. Επιπλέον, γίνονται επισκέψεις από ειδικούς σε θέματα υγείας για την ενημέρωση των μαθητών σχετικά με τα μικρόβια, τη στοματική υγιεινή, τη σημασία της άθλησης κ.λπ..

  • 8ος Πυλώνας- Από την τοπική στην πλανητική κλίμακα:

Η σύνδεση του σχολείου με σημαντικά πολιτιστικά και περιβαλλοντικά θέματα του τόπου που ζουν οι μαθητές του εμπλουτίζει την εκπαιδευτική διαδικασία, τους συνδέει με την τοπική κοινότητα και τους παρέχει τη δυνατότητα να δράσουν για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Παροτρύνουμε τους εκπαιδευτικούς να συμμετέχουν με το σχολείο τους σε δράσεις που αφορούν και συμπεριλαμβάνουν την τοπική κοινωνία. Ήδη πολλά σχολεία συμμετέχουν σε εθελοντικές δράσεις όπως αναδασώσεις, καθαρισμοί ακτών κ.α. Πολλά σχολεία στα πλαίσια αυτού του πυλώνα ασχολούνται με θέματα όπως φτώχεια, ανθρώπινα δικαιώματα, μετανάστευση και κλιματική αλλαγή. Τέλος, ενθαρρύνεται η προβολή των δράσεων μέσα τη συμμετοχή σε δίκτυα σχολείων, φεστιβάλ και διαγωνισμούς.  Τρία από τα σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα φέτος βραβεύτηκαν στον διαγωνισμό Bravo schools για τις καλύτερες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις και άλλα τέσσερα διακρίθηκαν στις καλύτερες συμμετοχές ανά στόχο.

246 δημόσια και ιδιωτικά σχολεία όλων των βαθμίδων

Για την υλοποίηση του προγράμματος είναι απαραίτητη η συνεργασία εργαζομένων που συντονίζουν το πρόγραμμα, εθελοντών που απαρτίζουν την παιδαγωγική-επιστημονική ομάδα και εκπαιδευτικών των σχολείων που συμμετέχουν.

 Σχολεία σε όλη την Ελλάδα.

 Από την αρχή του προγράμματος έως τώρα έχουν εγγραφεί 246 σχολεία. Τη σχολική χρονιά 2018-2019 λάβαμε εκθέσεις πεπραγμένων από 49 σχολεία.

Η ανατροφοδότηση που λαμβάνουμε είναι κυρίως περιγραφική που μας βοηθά να αντιληφθούμε τις ανάγκες της σχολικής κοινότητας και να προσαρμόσουμε αναλόγως τα προγράμματα μας ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα σε αυτές. Βεβαίως υπάρχουν τα στοιχεία εάν ζητηθούν.

Οι συχνότερες δράσεις σχολείων στα πλαίσια του προγράμματος είναι:

  • Συμπερίληψη των μαθητών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
  • Δημιουργία σχολικών κήπων.
  • Οργάνωση προγραμμάτων ανακύκλωσης (χαρτιού, πλαστικού, μπαταριών, λαμπτήρων κ.λπ.).
  • Βελτίωση των υποδομών του σχολείου.
  • Διάχυση μηνυμάτων για την προστασία του περιβάλλοντος και την αειφορία προς τη τοπική κοινωνία.

Οι αναφορές που λαμβάνουμε από τα σχολεία αναφέρουν ότι η υλοποίηση δράσεων στα πλαίσια του προγράμματος συνέβαλε ώστε οι μαθητές να γίνουν πιο υπεύθυνοι και πιο δημιουργικοί, να ασχοληθούν με θέματα που τους ενδιαφέρουν και βελτίωσαν την κοινωνικοποίησή τους.

Η ανατροφοδότηση που λαμβάνουμε μας βοηθά να αντιληφθούμε τις ανάγκες της σχολικής κοινότητας και να προσαρμόσουμε αναλόγως τα προγράμματα μας ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα σε αυτές.