Πυλώνας ΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Πολυσυμμετοχικές Συμπράξεις

ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ ΑΒΕΣ

Αντιμετώπιση Χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού των γυναικών στην Ελλάδα

Η συμβολή των εταιριών στην καταπολέμηση των διακρίσεων είναι από τα πρωταρχικής σημασίας μηνύματα που αναδεικνύονται μέσω του δημόσιου λόγου της Παπαστράτος. Το μέγεθος της εταιρείας, το ειδικό βάρος και η αδιάλειπτη, ενεργή της παρουσία στα επιχειρηματικά τεκταινόμενα της χώρας, συμβάλλουν στο να ακουστεί περισσότερο το μήνυμα για συμβολή των εταιρικών πολιτών στον αγώνα για ένα πιο βιώσιμο και συμπεριληπτικό μέλλον. Στόχος της Παπαστράτος είναι ολοένα και περισσότερες εταιρείες να πειστούν για τη σημασία αυτής της συστράτευσης και να εξελίξουν με τις δικές τους ιδέες και τη δική τους τεχνογνωσία την πρωτοβουλία. Είναι χαρακτηριστικό το παρακάτω απόσπασμα από συνέντευξη του Προέδρου & Δ/ντα Συμβούλου της εταιρείας: «Είναι κοινώς παραδεκτό ότι ζούμε σε ένα κόσμο με έντονες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κατανομή των εμβολίων για τον Covid-19, με το ποσοστό του εμβολιασμού σε χώρες του δυτικού κόσμου να έχει φτάσει το 70-80% όταν στην Αφρική είναι λιγότερο από 1%. Αυτό το μείγμα, πηγαίνοντας προς τα εμπρός, δεν είναι βιώσιμο. Πρέπει σίγουρα κάτι να αλλάξει. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τις επιχειρήσεις ένα ζήτημα που συχνά ανακύπτει είναι η ανισότητα ανάμεσα στις αμοιβές ανδρών και γυναικών. Με περηφάνεια δηλώνω ότι, ως Παπαστράτος, όχι μόνο δεν ανήκουμε στις επιχειρήσεις αυτές αλλά ότι πριν από τρία χρόνια πιστοποιηθήκαμε ως η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα με Equal Salary Certification που επιβεβαιώνει ότι δίνουμε ίσες αμοιβές σε άνδρες και γυναίκες για την ίδια εργασία. Επίσης, συχνά συμμετέχουμε ή προκαλούμε δημόσιο διάλογο για θέματα διαφορετικότητας και εργασιακών αποκλεισμών. Πρόσφατα, χρηματοδοτήσαμε την έρευνα του Women On Top και της αθηΝΕΑς για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό των γυναικών. Αυτό που προέκυψε είναι ότι οι γυναίκες θεωρούν ότι δεν μπορούν και δεν θέλουν να χειρίζονται τα οικονομικά τους και αφήνουν στη συντριπτική πλειοψηφία τη διαχείριση τους άνδρες, κάτι που δημιουργεί άλλες εξαρτήσεις, πέρα από τις οικονομικές. Ως Παπαστράτος στηρίζουμε έναν κόσμο διαφορετικότητας και εντός εταιρείας και εκτός και εργαζόμαστε για ένα μέλλον καλύτερο, βιώσιμο και συμπεριληπτικό.»

Εργαζόμενες  (και εργαζόμενοι συνολικά) της Παπαστράτος που επωφελούνται του Equal Salary Policy που εφαρμόζεται στην εταιρεία, γυναίκες συμμετέχουσες στον κύκλο σεμιναρίων «Μαθήματα Οικονομίας», ελληνική κοινωνία συνολικά μέσω της διάχυσης του μηνύματος περί της σημασίας του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στη γυναικεία ενδυνάμωση.

Για την Παπαστράτος, η έμφαση στην έμφυλη ισότητα, την συμπερίληψη και την διαφορετικότητα είναι διαχρονική, στα 90 χρόνια λειτουργίας της εταιρείας.

Ενδεικτικά, το 2019, η Παπαστράτος έγινε η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα που έλαβε την πιστοποίηση Equal Salary (ίσες ευκαιρίες και αμοιβές για άνδρες και γυναίκες), μια πιστοποίηση που ανανεώνει κάθε χρόνο μέχρι και σήμερα.

Η Παπαστράτος αντιμετωπίζει αυτή την πρωτοβουλία ως μέρος του ευρύτερου στρατηγικού της στόχου να αναδειχθεί σε thought leader σε θέματα ισότητας φύλων τα επόμενα χρόνια, παράλληλα με αντίστοιχες πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν τη διακηρυγμένη δέσμευση της εταιρείας όσον αφορά στη γυναικεία ενδυνάμωση. Με συντονισμένη προσπάθεια, με πολλές δράσεις που αθροιστικά θα οδηγήσουν σε θετικά αποτελέσματα. Η πρόοδος της πρωτοβουλίας και το αποτύπωμά της στην κοινή γνώμη θα παρακολουθείται μέσω έρευνας μέτρησης της MRB που διενεργείται κάθε δύο χρόνια για εσωτερική χρήση μόνο, για διάφορα θέματα που αφορούν την Παπαστράτος. Έχουμε στόχο να κάνουμε εκτίμηση των αποτελεσμάτων της πρωτοβουλίας το 2022, ανακοινώνοντας τότε, ανάλογα με την εξέλιξη, περαιτέρω υποστήριξη σε χρήσιμες σχετικές δράσεις.

Τι είναι ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός;

Ο συνδυασμός της αντίληψης, των γνώσεων, των δεξιοτήτων, των στάσεων και των συμπεριφορών που είναι απαραίτητα για να παίρνει κανείς σωστές οικονομικές αποφάσεις και, εν τέλει, να επιτυγχάνει την ατομική οικονομική ευημερία. Είναι το σύνολο αυτών που πιστεύουμε, γνωρίζουμε, αισθανόμαστε για τα χρήματα, καθώς και του πώς αντιδρούμε στην πράξη όταν καλούμαστε να τα ζητήσουμε, να τα συγκεντρώσουμε, να τα ξοδέψουμε, να τα επενδύσουμε και, γενικά, να τα διαχειριστούμε.

Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι πρόκειται για κρίσιμη δεξιότητα στο σύγχρονο κόσμο καθώς αποτελεί πηγή ενδυνάμωσης, ανεξαρτησίας και ασφάλειας για όποιον τη διαθέτει και την καλλιεργεί περαιτέρω. Εντούτοις, παρατηρείται σημαντικό χάσμα μεταξύ των δυο φύλων σε ό,τι αφορά την οικονομική συμπεριφορά και τις πεποιθήσεις σχετικά με ζητήματα χρηματοοικονομικής διαχείρισης, κάτι που ανέδειξε- μεταξύ άλλων – η σχετική έρευνα που πραγματοποίησε ο οργανισμός Women On Top και η αθηΝΕΑ, με την υποστήριξη της Παπαστράτος.

Ένα χαρακτηριστικό εύρημα της έρευνας, είναι πως οικονομικά εγγράμματο χαρακτηρίζεται μόλις το 43% των συμπολιτών μας, χωρίς ουσιαστική διαφορά ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες. Παρά ταύτα, λόγω έλλειψης αυτοπεποίθησης, οι γυναίκες αποδεικνύονται ιδιαίτερα ευάλωτες στο συγκεκριμένο ζήτημα, με τα χαμηλότερα ποσοστά χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού να παρουσιάζονται στις νέες (18-24), μεγάλες (55+) και χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου γυναίκες.

Άλλα χαρακτηριστικά στοιχεία είναι ότι 83% των ανδρών δηλώνουν ότι εκείνοι παίρνουν τις περισσότερες αποφάσεις του νοικοκυριού τους αναφορικά με καταναλωτικές επιλογές, ενώ 45% ανάμεσά τους (σε αντίθεση με το 35% των ερωτηθεισών γυναικών) πιστεύουν πως οι τελευταίες είναι λιγότερο ικανές να διαχειριστούν οικονομικά ζητήματα. Οι γυναίκες, από την άλλη, βρίσκουν τα οικονομικά θέματα περισσότερο αγχωτικά (σε ποσοστό 57% έναντι 46% των ανδρών), ανιαρά (σε ποσοστό 43% έναντι 31% των ανδρών), ενώ θεωρούν ότι το να μιλάμε για χρήματα και να επιδιώκουμε την απόκτησή τους έχει αρνητικό «ηθικό» πρόσημο (σε ποσοστό 32% σε σχέση με το μ.ο. που είναι 29%).

Δεν αποτελεί έκπληξη, συνεπώς, γιατί οι γυναίκες αφήνουν άλλους να ασχολούνται με τα χρήματα και τα οικονομικά, συμβάλλοντας και οι ίδιες έτσι σε έναν φαύλο κύκλο που τις εμποδίζει να διαχειριστούν το οικονομικό τους παρόν, να χτίσουν την οικονομική τους ανεξαρτησία και να πάρουν οικονομικές αποφάσεις που θα συμβάλλουν στην ευημερία τη δική τους και των οικογενειών τους.

Ο χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός επηρεάζει και το μισθολογικό χάσμα με τη μέση γυναίκα να έχει, λόγω έλλειψης αυτοπεποίθησης, διαφορά 20 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τους άνδρες στη διαπραγμάτευση του μισθού της. Από την έρευνα προέκυψε ότι οι οικονομικά αναλφάβητες γυναίκες έχουν πολύ λιγότερη άνεση στο να διαπραγματευτούν την αμοιβή τους σε σχέση και με τους οικονομικά αναλφάβητους άνδρες αλλά και με τις οικονομικά εγγράμματες γυναίκες. Επιπλέον το ίδιο συμβαίνει και σε ένα περίπου 40% των οικονομικά εγγράμματων γυναικών (σε σχέση με τους άντρες όπου το ποσοστό πέφτει περίπου στο 20%).

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού στις γυναίκες εντάσσεται στη δημόσια, διάφανη και δεσμευτική Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης που ανακοίνωσε πρόσφατα Παπαστράτος, στο πλαίσιο του πυλώνα Κοινωνία, δεσμευόμενη ότι το 50% των οικονομικών πόρων που διαθέτει κατά μέσο όρο ετησίως σε τακτικές και έκτακτες πρωτοβουλίες στήριξης προς το κοινωνικό σύνολο θα δίνονται σε δράσεις για την ενδυνάμωση της γυναίκας (με το άλλο 50% να αφορά πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής).

Παρακάτω αναλύονται οι φάσεις υλοποίησης του προγράμματος:

  • 1η Φάση: Πραγματοποίηση της έρευνας σε δείγμα 800 ατόμων σε όλη την Ελλάδα για διάστημα 6 μηνών.
  • 2η Φάση: Εσωτερική παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας στους εργαζόμενους της Παπαστράτος από την ομάδα που έτρεξε την έρευνα και αναγνώριση του προβλήματος.
  • 3η Φάση: Λανσάρισμα με εξωτερική επικοινωνία ως εξής:
    • παρουσίαση της πρωτοβουλίας στο Marie Claire's Power Trip (διαθέσιμο συνοδευτικό βίντεο, 3:21-3:44)    
    • Δελτίο Τύπου και στοχευμένο πλάνο δημοσιότητας
    • Ενσωμάτωση σημείων της έρευνας σε όλα τα εξωτερικά engagements
  • 4η Φάση: Λανσάρισμα ειδικού 9μηνου σεμιναρίου για κατάρτιση 100 γυναικών σε θέματα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού
    • Call to action από τους 3 συμμετέχοντες φορείς (Women On Top, αθηΝΕΑ & ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ) μέσω στοχευμένων καμπανιών επικοινωνίας (σύνολο 400 συμμετοχές και επιλογή 100 ως τελικών για το πρόγραμμα)
    • One2one συναντήσεις με Key Stakeholders για ενημέρωση γύρω από τα αποτελέσματα της έρευνας

Είναι κρίσιμης σημασίας στην ανάπτυξη όποιας σχετικής πρωτοβουλίας να εμπλέκονται όλοι οι αρμόδιοι συμμέτοχοι και εκπρόσωποι φορέων στους οποίους είτε έχει ήδη πραγματοποιθεί παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας ή θα γίνει εντός των επόμενων μηνών:

- Πολιτεία/ Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών ασφαλίσεων/ Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας

>>> Ανάπτυξη Εθνικής Στρατηγικής για τον Χρηματοοικονομικό Αλφαβητισμό με αναφορά σε συγκεκριμένα κοινά-στόχο

- Υπουργείο Παιδείας / Δ/νση Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

>>> Ενσωμάτωση της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης στο πρόγραμμα του σχολείου

- Εταιρείες

>>> Υλοποίηση προγραμμάτων χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης ως προσφερόμενο προνόμιο στους εργαζόμενους τους, με μεσομακροπρόθεσμο στόχο τη διάχυση της συγκεκριμένης γνώσης και δεξιότητας στην ευρύτερη κοινωνία

- Μη κυβερνητικοί φορείς και οργανώσεις

>>> Ανάπτυξη συνεργειών με κρατικούς και εταιρικούς φορείς και οργανισμούς για την διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αξιοποίηση ευκαιριών για την εξοικείωση με τα χρηματοοικονομικά ζητήματα, την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και την άσκηση επιρροής προς τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας να αναγνωρίσουν την ανάγκη και να δραστηριοποιηθούν σχετικά

Εργαζόμενες της Παπαστράτος συμμετέχουν στη σειρά σεμιναρίων «Μαθήματα Οικονομίας», ενώ βεβαίως η πιστοποίηση Equal Salary εφαρμόζεται απαρέγκλιτα, και αφορά όλους τους εργαζόμενους της εταιρείας.

Εγκαταστάσεις εταιρείας & ευρύτερο δίκτυο συνεργατών, virtual σεμινάρια «Μαθήματα Οικονομίας», ελληνική επικράτεια μέσω της διάχυσης του μηνύματος από ΜΜΕ και δημόσιες εμφανίσεις των spokespersons της πρωτοβουλίας.

Η έρευνα για τον «Χρηματοοικονομικό Αλφαβητισμό των Γυναικών» είναι μια έρευνα που έτρεξε για 1η φορά στην Ελλάδα. Μέσω βιβλιογραφίας υπήρχαν στοιχεία και σημεία που έδειχναν το μέγεθος του προβλήματος, παρόλα αυτά, μέσα από αυτή την πρωτοβουλία καταγράφηκαν για 1η φορά και αναδείχθηκαν.

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία δε μένει στη θεωρία, αλλά έχει ήδη υλοποιήσει και τα πρώτα πρακτικά της βήματα, με τη διοργάνωση του εννιάμηνου κύκλου επιμορφωτικών σεμιναρίων “Μαθήματα Οικονομίας” έως και τον Δεκέμβριο του 2022, σε συνεργασία με το μη κερδοσκοπικό οργανισμό Women On Top και την αθηΝΕΑ, για την ενίσχυση της χρηματοοικονομικής ανθεκτικότητας των γυναικών στην Ελλάδα. Απευθύνεται σε γυναίκες άνω των 18 ετών. Την επιμόρφωση των έμπειρων εκπαιδευτριών και την ανάπτυξη του εκπαιδευτικού υλικού έχει αναλάβει το Women On TOP.

Μέσα από μηνιαία διαδραστικά σεμινάρια και ομαδικές συναντήσεις, οι 100 συμμετέχουσες θα έρθουν σε επαφή με πρακτικά εργαλεία και στοχευμένες δραστηριότητες και θα μάθουν να οργανώνουν καλύτερα τα οικονομικά τους, να αποταμιεύουν με βιώσιμο τρόπο, να αυξάνουν τα έσοδα και να μειώνουν τα έξοδα τους, να προβαίνουν σε πιο μακροπρόθεσμο οικονομικό και επενδυτικό σχεδιασμό και να διαπραγματεύονται πιο αποτελεσματικά για τα οικονομικά θέματα με τα άτομα του περιβάλλοντός τους.

Επιπλέον, υπάρχει ειδικό πλάνο παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας σε φορείς που μπορούν για την θεσμική ενεργοποίηση και των σχεδιασμό επόμενων βημάτων. Η Παπαστράτος, το Women On Top & η αθηΝΕΑ έχει κάνει ανοιχτή πρόσκληση συμμετοχής σε αυτή την προσπάθεια και στον ιδιωτικό τομέα για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αποτύπωμα.

Σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο, η ανάπτυξη Εθνικής Στρατηγικής για τον Χρηματοοικονομικό Αλφαβητισμό με εστίαση, πιθανόν ανάμεσα και σε άλλα ευάλωτα κοινά, στις γυναίκες, η ενσωμάτωση της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης στο σχολικό πρόγραμμα, με στόχο την καλλιέργεια του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στη νέα γενιά από μικρή ηλικία ως ένα απαραίτητο εφόδιο για την επιβίωσή της ως ενήλικων πολιτών, η καλλιέργεια της δεξιότητας πρώτα από όλα στους εργαζόμενους της εταιρείας και κυρίως στις εργαζόμενες, με στόχο τη διάχυση και στην ευρύτερη κοινωνία, καθώς και η ανάπτυξη συνεργειών με κρατικούς και μη κυβερνητικούς φορείς για την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και της Πολιτείας να αναγνωρίσουν την ανάγκη και να δραστηριοποιηθούν σχετικά, είναι θέματα πολύ κρίσιμα για το αποτύπωμα της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας στην ελληνική κοινωνία κατά τα επόμενα χρόνια.

Με βάση τα ευρήματα της έρευνας που υποστήριξε οικονομικά η Παπαστράτος, δεν αποτελεί έκπληξη, γιατί οι γυναίκες αφήνουν άλλους να ασχολούνται με τα χρήματα και τα οικονομικά, συμμετέχοντας σε έναν φαύλο κύκλο που τις εμποδίζει να διαχειριστούν το οικονομικό τους παρόν, να χτίσουν την οικονομική τους ανεξαρτησία και να πάρουν οικονομικές αποφάσεις που θα συμβάλλουν στην ευημερία τη δική τους και των οικογενειών τους.

Μπορεί η εξοικείωση με διαφορετικά πεδία να αποτελούν πρόκληση ή επείγουσα ανάγκη για κάθε μία γυναίκα, αλλά στην πράξη συνολικά οι περισσότερες εμπλέκονται λιγότερο και με πολύ λιγότερη αυτοπεποίθηση απ’ ό,τι χρειάζεται στη διαχείριση των οικονομικών τους. Οι γυναίκες χρειάζονται και τη γνώση και την άνεση να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους, και γιατί ζουν περισσότερο, και γιατί δυστυχώς συχνότερα βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση διαβιώντας σε συνθήκες φτώχειας ή όντας αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών και, επίσης, γιατί γενικότερα στη διάρκεια της ζωής τους δουλεύουν και πληρώνονται λιγότερο.

Είναι προφανές ότι το μέγεθος της εταιρείας παίζει ρόλο στην επίδραση της πρακτικής επειδή:

  • Χρειάζεται ένα μέγεθος και μια ωρίμανση της εταιρείας στο πεδίο της Βιώσιμης Ανάπτυξης, προκειμένου να σχεδιάσει και να υλοποιήσει σχετική στρατηγική με συγκεκριμένους πυλώνες, μετρήσιμους στόχους και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.
  • Υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα για διάχυση της πρακτικής στην ευρύτερη κοινωνία που ξεκινάει με την καλλιέργειά της ανάμεσα στους εργαζόμενους της εταιρείας, αλλά και μεγαλύτερη δυνατότητα άσκησης επιρροής προς τους αρμόδιους φορείς για δραστηριοποίηση της Πολιτείας στο συγκεκριμένο πεδίο