Πυλώνας ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Προστασία των Oικοσυστημάτων & της Bιοποικιλότητας

J&P-ΑΒΑΞ Α.Ε.

Κατασκευαστική Δραστηριότητα και Προστασία Ενδημικών Ειδών. «Διάσωση ιχθυοπανίδας με την μέθοδο της Ηλεκτραλιείας»

Η Εταιρία έχει σαν βασική αρχή την προστασία της βιοποικιλότητας και των περιοχών Natura και σε αυτό το πλαίσιο φροντίζει να την εφαρμόζει σε κάθε έργο και τοποθεσία υλοποίησης του έργου. Από μελέτες που έγιναν πριν την έναρξη της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου Trans Adriatic Pipeline (TAP) διαπιστώθηκε η παρουσία 2 σημαντικών ενδημικών ειδών ιχθυοπανίδας και αποφασίστηκε η συλλογή και η μεταφορά τους σε σημεία με παρόμοιο τύπου υπόστρωμα ώστε να προστατευθεί ο πληθυσμός τους. 

Σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη της Εταιρίας αλλά και στην τοπική κοινωνία/ περιοχή υλοποίησης του έργου.

Για την εφαρμογή της μεθόδου διεξήχθησαν δύο επισκέψεις δειγματοληψίας,  περίπου ένα μήνα νωρίτερα από την εκτέλεση της μεθόδου. Πραγματοποιήθηκε άλλη μια επίσκεψη δύο ημέρες πριν την εκτέλεση της μεθόδου  όπου τοποθετήθηκε ειδικό δίχτυ για την αποφυγή εισόδου νέων ψαριών στο σημείο που απομονώθηκε για να γίνει η διάσωση. Στις 25 & 26/7/2017 εφαρμόστηκε η μέθοδος της ηλεκτραλίειας και συλλέχθηκαν 389 ψάρια, αναγνωρίστηκαν , μετρήθηκαν ως προς το μέγεθος και μεταφέρθηκαν σε ασφαλές περιβάλλον με ειδικό βυτίο μεταφοράς. Ακολούθως πραγματοποιήθηκε μετά το πέρας εργασιών μια επίσκεψη όπου επιβεβαιώθηκε η επιτυχία της προσπάθειας και η αποκατάσταση της περιοχής.  Η περιοχή παρακολουθείτε συστηματικά και λαμβάνονται δείγματα νερού από μέλη του τμήματος περιβάλλοντος για την επίτευξη της οικολογικής ισορροπίας και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος.

Κατά την διάρκεια της έρευνας πριν την κατασκευή του αγωγού Trans Adriatic Pipeline (TAP) εντοπίστηκαν 2 σημαντικά ενδημικά είδη σε ένα αρδευτικό κανάλι που η όδευση του αγωγού το συναντά στην περιοχή Τενάγη –Φιλίππων Νομών Δράμας & Καβάλας. Το αρδευτικό κανάλι είναι βόρεια το χωριού Καλαμώνα και συνδέεται βορειανατολικά με τον ποταμό Ζυγάκτη, ένα ποτάμι με υψηλή οικολογική αξία.

Τα είδη είναι:

  • Αμμόκοιτος ή Γκαβόχελο (Eudontomyzon hellenicus Vladykov, Renaud, Kott, and Economidis, 1982) το οποίο χαρακτηρίζεται ως Κρισίμως Κινδυνεύον (Critically Endangered B1ab (i,ii,iii,iv,v) + 2ab (i,ii,iii,iv,v) σύμφωνα με την IUCN Red list
  • Γραμμοβελονίτσα (Cobitis punctilineata Economidis & Nalbant, 1996), το οποίο χαρακτηρίζεται ως Τρωτό είδος (Vulnerable D2) σύμφωνα με την IUCN Red list

 

Ακολουθώντας τις υψηλές προδιαγραφές του έργου αλλά και της εταιρίας για περιβαλλοντικά ζητήματα, έγιναν επισκέψεις πεδίου από τους περιβαλλοντολόγους του τμήματος και αναζητήθηκε η διαθέσιμη τεχνολογία για την ασφαλή και αποτελεσματική περιβαλλοντική διαχείριση.

Ως αποτελεσματικότερη μέθοδος, έπειτα από συνεργασία με το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝ.ΑΛ.Ε.), κρίθηκε η μέθοδος της ηλεκτραλιείας, δεδομένου του βιολογικού κύκλου και του τρόπου διαβίωσης των ειδών. Με τον όρο «ηλεκτραλιεία» ορίζεται η χρήση ηλεκτρισμού για την σύλληψη ψαριών. Με την ηλεκτραλιεία δεν θανατώνονται τα ψάρια αλλά 

αναισθητοποιούνται, δίνοντας έτσι την δυνατότητα καταγραφής και μέτρησης των βιολογικών τους χαρακτηριστικών, ενώ κατόπιν απελευθερώνονται.

Μια από τις μεθόδους που χρησιμοποιείται για την αποφυγή απομόνωσης των ιχθυοπληθυσμών και χρησιμοποιήθηκε  στην προκειμένη περίπτωση είναι η σύλληψη και μεταφορά των ψαριών (catch and transport).  Η αλιεία των ψαριών πραγματοποιήθηκε με τη χρήση φορητών συσκευών ηλεκτραλιείας    (Hans Grassl ELT60IIHI 1,3 Kw, 300 / 500V). Η μεταφορά των ψαριών έγινε αμέσως μετά τη σύλληψη και η απελευθέρωση έγινε σε κοντινή περιοχή, περίπου 150μ ανάντι,  σε περιοχή με εύκολη πρόσβαση και κατάλληλο ενδιαίτημα για το κάθε είδος.

Η συνολική επιφάνεια της δειγματοληψίας ήταν 180 τμ, ενώ συμμετείχαν 5 ειδικοί επιστήμονες από το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝ.ΑΛ.Ε.) και 4 επιστήμονες από το τμήμα περιβάλλοντος της κοινοπραξίας.

Η συγκεκριμένη δράση, αν και μεμονωμένη, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της τακτικής παρακολούθησης της χλωρίδας και της πανίδας που εφαρμόζεται, αλλά και της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης της εταιρίας κατά την εκτέλεση των έργων. Συγκεκριμένα στο έργο κατασκευής του αγωγού TAP έχουν εντοπιστεί, διασωθεί και απομακρυνθεί πληθυσμοί προστατευόμενων ειδών ιχθυοπανίδας,  ορνιθοπανίδας  και μεγάλων σαρκοφάγων (καφέ αρκούδα/Ursus arctos και λύκοι/Canis lupus).

Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝ.ΑΛ.Ε.).

Για την υλοποίηση της συγκεκριμένης δράσης  ενεπλάκησαν διάφορα τμήματα της κοινοπραξίας. Πιο συγκεκριμένα υπήρχε συμμετοχή: της Διοίκησης (έγκριση υλοποίησης), του τμήματος περιβάλλοντος, του τμήματος ασφάλειας και υγείας , του τμήματος κατασκευής ( παροχή εργατοτεχνικού δυναμικού και σκαπτικών μηχανημάτων). Επίσης υπήρξε παύσης εργασιών στο συγκεκριμένο σημείο.

Σε αρδευτικό κανάλι που η όδευση του αγωγού φυσικού αερίου Trans Adriatic Pipeline (TAP) το συναντά στην περιοχή Τενάγη –Φιλίππων Νομών Δράμας & Καβάλας. Το αρδευτικό κανάλι είναι βόρεια το χωριού Καλαμώνα και συνδέεται βορειανατολικά με τον ποταμό Ζυγάκτη, ένα ποτάμι με υψηλή οικολογική αξία.

Ως αποτέλεσμα ήταν η διάσωση 389 ψαριών από 13 διαφορετικά είδη. Από το συνολικό αριθμό των ψαριών που διασώθηκαν και μεταφέρθηκαν ανήκουν στα παρακάτω είδη:

  • Prussian carp (Cyprinus gibelio) 40,62%
  • Eastern mosquito Fish (G.holbrooki) 22,62% 
  • Επίσης βρέθηκαν και μεταφέρθηκαν 2 άτομα του είδους  (Cobitis puctileneata) 1.03%

Επίσης η δράση αυτή συνέβαλε:

  • Στην προστασία και διατήρηση προστατευόμενης πανίδας,
  • Περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας
  • Συνεργασία με τοπικούς Φορείς και Οργανισμούς.
  • Ειδική και στοχοθετημένη εκπαίδευση στο προσωπικό της Εταιρίας
  • Περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση του προσωπικού της Εταιρίας
  • Επιτυχής εφαρμογή μιας “ Υπόθεσης εργασίας - Case study” για μελλοντικά έργα κατασκευής αγωγών.
  • Μικρής σημασίας και προσωρινές επιπτώσεις στον οικότοτπο χωρίς καθυστερήσεις στην κατασκευή.