ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

Η συγκεκριμένη υποψηφιότητα αφορά στην προσπάθεια δημιουργίας και ανάπτυξης της κυκλικής διαχείρισης των τροφικών αποβλήτων που παράγονται από καταστήματα λιανεμπορίου, κοινωνικές δομές, καταστήματα εστίασης και κατοίκους του Δήμου.

Η υποψηφιότητα υποβάλλεται με την επιδίωξη να αναγνωριστεί η μεγάλης έκτασης ορθή διαχείριση απορριμμάτων στο Χαλάνδρι, η οποία πρόσφατα ενισχύθηκε με την πλήρη επέκταση του καφέ κάδου σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα αλλά και η προσπάθεια αποτροπής δημιουργίας αποβλήτων τροφών.

Αποτελεί μια μοναδική πρωτοβουλία στον τομέα της, πλήρως στοχευμένη στο κομμάτι της πρόληψης και της περιβαλλοντολογικής εκπαίδευσης γεγονός που την καθιστά καινοτόμα για την ελληνική πραγματικότητα.    

Η Μονάδα υλοποιεί αυτό το διάστημα μια από τις ελάχιστες μελέτες μετρήσεων απωλειών τροφίμων που έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ στην Ελλάδα. Οι μετρήσεις γίνονται στους Παιδικούς Σταθμούς, τις κοινωνικές δομές του Δήμου, τα καταστήματα εστίασης και λιανικής πώλησης της πόλης, αλλά και στα νοικοκυριά.

Ο Δήμος έχει απευθύνει κάλεσμα σε όλους τους πολίτες  Η έρευνα δεν απαιτεί καμία ιδιαίτερη γνώση ή εξοπλισμό εκτός από τη δυνατότητα ζύγισης με οικιακή ζυγαριά (επισυνάπτεται το σχετικό excel που καλούνται να συμπληρώσουν). Οι ενδιαφερόμενοι/ες δηλώνουν τη συμμετοχή τους στη ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected] και στη συνέχεια λαμβάνουν οδηγίες για το πως μπορούν να συμμετάσχουν και να στηρίξουν την προσπάθεια.

Μέχρι τον Αυγουστο 2026 σε ότι αφορα το πρόγραμμα Το Νο Waste και έως το Μάρτιο 2024 για το πρόγραμμα Food Rus  

Η απώλεια και η σπατάλη τροφίμων αποτελούν παγκόσμιο πρόβλημα. Περίπου το 1/3 του συνόλου των τροφίμων που παράγονται ανά τον κόσμο χάνεται ή απορρίπτεται σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO). Για την παραγωγή των τροφίμων που τελικά χάνονται ή απορρίπτονται καταναλώνεται το 1/4 της συνολικής ποσότητας του νερού που χρησιμοποιείται στον γεωργικό κλάδο κάθε χρόνο και απαιτείται καλλιεργήσιμη έκταση ίση με το μέγεθος της Κίνας. Η σπατάλη τροφίμων παράγει περίπου το 8% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου ετησίως.

Η ΕΕ επιδιώκει να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο παράγονται και καταναλώνονται τα τρόφιμα στην Ευρώπη μέσω της εφαρμογής της στρατηγικής «από το αγρόκτημα στο πιάτο» (from Farm to Fork). H απώλεια τροφίμων καταγράφεται σε όλα τα στάδια της τροφικής αλυσίδας από το χωράφι έως το πιάτο του καταναλωτή και μετριέται με διάφορες μεθόδους, όπως ημερολόγια καταγραφής, διενέργεια συνεντεύξεων, συμπλήρωση ερωτηματολογίων, συνεντεύξεις, ανάλυση σύστασης καθώς και με συνδυασμούς αυτών.

Προς την κατεύθυνση αυτή, ο Δήμος Χαλανδρίου, έχοντας εξασφαλίσει χρηματοδότηση από τρία ευρωπαϊκά προγράμματα HORIZON 2020, HORIZON, Erasmus+ με την ονομασία FOODRUS, ToNoWaste και Food Connections αντιστοίχως,  προχώρησε τον Οκτώβριο του 2022 στην ίδρυση της Μονάδας Αποτροπής Απωλειών και Δημιουργίας Τροφικών Αποβλήτων (Food Loss and Waste Prevention Unit, FLWPU), η οποία αποτελεί κόμβο συνεργασίας των υπηρεσιών  διαχείρισης απορριμμάτων, παιδείας και ποιότητας ζωής, κοινωνικής υπηρεσίας και περιβάλλοντος καθώς και των υπηρεσιών πολίτικής προστασίας και πολιτισμού του  Δήμου Χαλανδρίου.

Επιστημονικός υπεύθυνος της Μονάδας είναι ο εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος για θέματα ανακύκλωσης, καθηγητής ΕΜΠ κ. Γεράσιμος Λυμπεράτος. Με την πρότερη γνώση του προγράμματος HORIZON Waste4Think, η μονάδα στοχεύει στη βέλτιστη διαχείριση των κλάσματος των βιοαποβλήτων των τροφικών απορριμμάτων και στη διερεύνηση τόσο των μεθόδων αποτροπής δημιουργίας τους, αλλά και στην βέλτιστη αναδιανομή, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση υλικών σύμφωνα με την ανάστροφή πυραμίδα και τις αρχές τις κυκλικής οικονομίας.

Iδιαίτερα σημαντική είναι η συμβολή των κοινωνικών εταίρων:  ΜΚΟ ΜΠΟΡΟΥΜΕ, ΜΚΟ GREENPEACE, ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΗ, Τράπεζα Τροφίμων Αθηνών.
 

 Παιδικοί Σταθμοί, κοινωνικές δομές του Δήμου, τα καταστήματα εστίασης και λιανικής πώλησης της πόλης, αλλά και τα νοικοκυριά που συμμετέχουν εθελοντικά.

Δήμος Χαλανδρίου.

Παιδικοί Σταθμοί, κοινωνικές δομές του Δήμου, καταστήματα εστίασης και λιανικής πώλησης της πόλης, αλλά και σε νοικοκυριά του Χαλανδρίου.

Τι δείχνουν οι μέχρι σήμερα μετρήσεις

Τα ευρήματα των έως τώρα μετρήσεων απορριμμάτων τροφίμων σε επίπεδο κατοικίας δείχνουν ότι παράγονται 100 κιλά τροφικών απόβλητων ετησίως ανά κάτοικο, εκ των οποίων το 24% θα μπορούσαν να είχαν αποτραπεί.

Σε αντίθεση με τις κατοικίες, η μελέτη τροφικών απορριμμάτων σε μια  επαγγελματική κουζίνα όπως αυτή του 5ου τμήματος προσχολικής αγωγής του Δήμου Χαλανδρίου δείχνει ότι, το 49% των συνολικών παραγόμενων απορριμμάτων τροφών είναι αποτρέψιμα. Το ποσοστό αυτό συνίσταται μόνο σε τρόφιμα που δεν καταναλώθηκαν, ενώ είχαν σερβιριστεί, δηλαδή υπόλειμμα πιάτου. Δεν υπάρχουν ποσότητες τροφίμων που έληξαν, που πετάχτηκαν λόγω αλλοίωσης ή πλεόνασμα φαγητού (επισυνάπτονται φωτός από τις μετρήσεις στους Παιδικούς Σταθμούς).

Ενδεικτικά από τη συγκεκριμένη μελέτη προκύπτει ότι παράγονται στις εγκαταστάσεις του βρεφονηπιακού σταθμού κατά μέσο όρο 40 κιλά τροφής ημερησίως για παιδιά και ενήλικες και 10 κιλά τροφικών απορριμμάτων. Αποτρέψιμα και μη. Το ποσοστό απώλειας βάρους κατά την προετοιμασία των εδεσμάτων είναι 12,5%, δηλαδή τα μη αποτρέψιμα τροφικά απόβλητα.  Συνολικά το 25% της τροφής γίνεται σκουπίδι.

Τα οφέλη θα είναι ιδαιτερά σημαντικά τόσο για το περιβάλλον όσο και για τον Δήμο, καθότι μπορεί να αποτραπεί ακόμα και το 24% των αποβλήτων πουν πηγαίνουν στους ΧΥΤΑ, γεγονός το οποίο θα συμβάλει και στην οικονομική ελάφρυνση του Δήμου απο ενα σημαντικό μέρος των δυσβάσταχτων πλέον τελών ταφής των απορριμάτων.