Πυλώνας ΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ενημέρωση & Εκπαίδευση

Σ.Κ.Ε.Π. - ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ

Σ.Κ.Ε.Π. - "Μαθαίνω να βλέπω τον άνθρωπο": Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Ενημέρωσης & Εξοικείωσης με την Αναπηρία, στα σχολεία

Τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα Ενημέρωσης & Εξοικείωσης με την Αναπηρία του Σ.Κ.Ε.Π.:
- Προετοιμάζουν τον μαθητή στην αποδοχή της διαφορετικότητας
- Αναδεικνύουν την σημασία της μοναδικότητας του καθενός

Εστιάζουμε στην:

  • Εξοικείωση των μαθητών με την πραγματικότητα της αναπηρίας
  • Κατανόηση των καθημερινών εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι με αναπηρία αλλά και συνειδητοποίηση των δυνατοτήτων τους
  • Διευκόλυνση της επικοινωνίας των μαθητών γενικής εκπαίδευσης, με νέους με αναπηρία
  • Ενεργοποίηση "αντανακλαστικών" κοινωνικής συλλογικότητας, αλληλεγγύης & ευθύνης για την δημιουργία μελλοντικών συνειδητοποιημένων πολιτών

Προσδοκώμενοι μελλοντικοί στόχοι του Εκπαιδευτικού Προγράμματος:

  • Η άρση των προκαταλήψεων & του αποκλεισμού των νέων με αναπηρία μέσω της αφύπνισης και αλλαγής στάσης του γενικού πληθυσμού
  • Η ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία στην καθημερινότητα, με σκοπό την κοινωνική τους ένταξη

Eπωφελούμενες ομάδες
-  Παιδιά και νέοι με αναπηρία: κινητική, αισθητηριακή, νοητική
-  Παιδιά και νέοι σε αντίξοες συνθήκες διαβίωσης
-  Μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
-  Φοιτητές
-  Γονείς & Σύλλογοι γονέων παιδιών γενικής και ειδικής αγωγής
-  Εκπαιδευτικοί - Κοινωνικοί λειτουργοί - Ψυχολόγοι - Εργοθεραπευτές κλπ.
-  Γενικότερος πληθυσμός που συμμετέχει στις βιωματικές ενημερώσεις & δράσεις

Τα προγράμματα μας υλοποιούνται καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς, επιπλέον η συνεργασία μας με τα σχολεία γενικής και ειδικής αγωγής είναι ongoing και πολλές φορές πραγματοποιούν το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Εξοικείωσης & Ενημέρωσης με την Αναπηρία "Μαθαίνω να βλέπω τον άνθρωπό" διαφορετικές τάξεις και τμήματα κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. 

Τα 11 τελευταία χρόνια, ο Σ.Κ.Ε.Π. υλοποιεί "Εκπαιδευτικά Προγράμματα Ενημέρωσης & Εξοικείωσης με την Αναπηρία" τα οποία απευθύνονται κυρίως σε μαθητές και μαθήτριες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, κατά τη διάρκεια του διδακτικού ωραρίου, εντός ή/και εκτός του σχολείου. Μέσω ενός ανοιχτού διαλόγου ενημέρωσης & αφύπνισης, από εμψυχωτές/ομιλητές με αναπηρία, επιδιώκει να αλλάξει το βλέμμα των μαθητών ως προς την διαφορετικότητα και να τους εισαγάγει στην έννοια της κοινωνικής αποδοχής και ισότητας.

Πιο συγκεκριμένα τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα του Σ.Κ.Ε.Π.:
- Προετοιμάζουν τον μαθητή/την μαθήτρια στην αποδοχή της διαφορετικότητας
- Αναδεικνύουν την σημασία της μοναδικότητας του καθενός

Εστιάζουμε στην:

  1. Εξοικείωση των μαθητών/-τριών με την πραγματικότητα της αναπηρίας
  2. Κατανόηση των καθημερινών εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι με αναπηρία αλλά και συνειδητοποίηση των δυνατοτήτων τους
  3. Διευκόλυνση της επικοινωνίας των μαθητών/-τριών γενικής εκπαίδευσης, με νέους με αναπηρία
  4. Ενεργοποίηση "αντανακλαστικών" κοινωνικής συλλογικότητας, αλληλεγγύης & ευθύνης για την δημιουργία μελλοντικών συνειδητοποιημένων πολιτών

Προσδοκώμενοι μελλοντικοί στόχοι του Εκπαιδευτικού Προγράμματος:

  1. Η άρση των προκαταλήψεων & του αποκλεισμού των νέων με αναπηρία μέσω της αφύπνισης και αλλαγής στάσης του γενικού πληθυσμού
  2. Η ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία στην καθημερινότητα, με σκοπό την κοινωνική τους ένταξη

Δευτερογενή οφέλη:

Παράλληλα, το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα συνεισφέρει στην κοινωνική  & ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του μαθητή, δίνοντας του την δυνατότητα να δει την κοινωνία & τον εαυτό του υπό άλλο πρίσμα.

  1. Ακούγοντας αληθινές ιστορίες ανθρώπων που κατάφεραν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες, το παιδί βελτιώνει το αίσθημα της αποδοχής & εμπιστοσύνης στον εαυτό του και στις ικανότητες τους να νικήσει τα εμπόδια.
  2. Η αλληλεπίδραση με την διαφορετικότητα και η αφομοίωση της, δημιουργούν συνθήκες ενσυναίσθησης & αυτογνωσίας, δίνοντας στον μαθητή και στην μαθήτρια τη δυνατότητα να λειτουργήσουν ως δυναμικός μοχλός αλλαγής μέσα στο κοινωνικό σύνολο.

Η σημασία του Εκπαιδευτικού Προγράμματος στο σχολικό πλαίσιο:

Σύμφωνα με την μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - Discrimination in the European Union - 2006, 76% των Ελλήνων πιστεύουν ότι το σχολείο παίζει σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση των διακρίσεων. Όλες οι έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση επισημαίνουν ότι η απουσία προγραμμάτων ευαισθητοποίησης των μαθητών αλλά και γενικά ενός ευρύτερου συνόλου, απέναντι στα άτομα με αναπηρία:
- Διαιωνίζει τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις
- Ισχυροποιεί το στιγματισμό και την περιθωριοποίηση

Η  αλληλεπίδραση ευπαθών κοινωνικών ομάδων με την ευρύτερη ομάδα των μαθητών είναι βασική προϋπόθεση για την αλλαγή στάσης και νοοτροπίας σχετικά με την διαφορετικότητα και την αναπηρία. Αφυπνίζοντας τους μαθητές και τις μαθήτριες γενικής αγωγής και κατ’ επέκταση το άμεσο και έμμεσο περιβάλλον τους, δημιουργούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις ευαισθητοποίησης & συνειδητοποίησης του ευρύτερου πληθυσμού, με απώτερο μελλοντικό σκοπό, την διασφάλιση & απόδοση των βασικών δικαιωμάτων των ανθρώπων με αναπηρία.

Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα "Μαθαίνω να βλέπω τον άνθρωπο" δίνει την δυνατότητα στους μαθητές και στις μαθήτριες να προσεγγίσουν την καθημερινότητα ενός νέου με αναπηρία, μέσα από έναν αυθόρμητο και ειλικρινή διάλογο. Ακούνε πραγματικές ιστορίες ανθρώπων που βρήκαν λύσεις στα δικά τους εμπόδια & τρόπους για να νικήσουν τις αντιξοότητες. Πέρα από την εξοικείωση με την αναπηρία, είναι ένα μάθημα ζωής που διαμορφώνει ένα καινούργιο κώδικα επικοινωνίας, χτίζοντας μέσα από την βιωματική διαδικασία, σχέσεις κατανόησης, σεβασμού και αποδοχής. Επίσης ενδυναμώνει την έννοια του κοινωνικού συνόλου, της συντροφικότητας και της συνείδησης, ενώ ταυτόχρονα προωθεί την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας & στους άλλους.

Μεθοδολογία

Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα, το οποίο έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας, πραγματοποιείται στο σχολικό πλαίσιο και κατά τη διάρκεια διδακτικής ώρας. Απευθύνεται στην Πρωτοβάθμια & Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Σχεδιάστηκε με γνώμονα τις ηλικιακές ομάδες μαθητών και κατ' επέκταση τις διαφορετικές ανάγκες προσέγγισης και ενημέρωσης που προκύπτουν.

-  Υλοποιείται από ένα Συντονιστή & έναν ή δύο Ομιλητές (με ή χωρίς αναπηρία)
-  Απευθύνεται σε 1 ή 2 τάξεις, υπό την προυπόθεση ότι ο αριθμός των συμμετεχόντων μαθητών/-τριών δεν ξεπερνάει τους 80
-  Πραγματοποιείται σε μια ή δύο διδακτικές ώρες. 

Α/  Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση: Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα "Προσεγγίζοντας την διαφορετικότητα"

Με έναν τρόπο απλό & κατανοητό για τις πιο μικρές ηλικιακά ομάδες μαθητών, δίνεται έμφαση από τους εμψυχωτές στην ενημέρωση και περιγραφή των συνθηκών και της καθημερινότητας των ανθρώπων με αναπηρία, στη χώρα μας. Αποτελεί ουσιαστικά, μια εισαγωγή στην έννοια της διαφορετικότητας.

Χωρίζεται σε 2 ενότητες:

α/ 1η Ενότητα: Ομιλία/ενημέρωση από τους εμψυχωτές με αναπηρία
- Ο ομιλητής με αναπηρία εξηγεί & περιγράφει την δική του πραγματικότητα σχετικά με την αναπηρία του, όπως:  καθημερινότητα - προσβασιμότητα - εμπόδια που αντιμετωπίζει αλλά και δυνατότητες που έχει.
- Στις περιπτώσεις όπου το σχολείο μας ζητήσει και 2η διδακτική ώρα ενημέρωσης, ο Συντονιστής μαζί με τον Ομιλητή υλοποιούν το Βιωματικό/Διαδραστικό Εργαστήρι Εξοικείωσης με την Διαφορετικότητα «Σκέψου Αλλιώς»: Στόχος του, οι μαθητές μέσα από βιωματικά παιχνίδια να ανακαλύψουν τους καθημερινούς περιορισμούς που θέτουμε στα άτομα με αναπηρία ταυτόχρονα με τις λύσεις που υπάρχουν.

β/ 2η Ενότητα: Ανοιχτός διάλογος με τους μαθητές

Β/  Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα "Η αναπηρία ως πρόκληση: Εμπόδια & λύσεις" 

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα απευθύνεται σε ηλικιακά μεγαλύτερους μαθητές και μαθήτριες (γυμνασίου & λυκείου). Δίνεται έμφαση στην ενημέρωση και στην ατομική και κοινωνική ανάπτυξη.  

Χωρίζεται σε 2 ενότητες:

α/ 1η Ενότητα: Διεξαγωγή συνδυαστικών θεματικών ομιλιών για ευρύτερη διάχυση της ενημέρωσης & συνειδητοποίησης:

1/  «Η Αναπηρία ως Πρόκληση: Γίνε εσύ η αφορμή να αλλάξει η κοινωνία μας». Βιωματική Ομιλία από στελέχη μας με αναπηρία, με την ενεργή συμμετοχή των μαθητριών και μαθητών.
2/  «Πες το αλλιώς»: Πιάσε το "νόημα" της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας: Εισαγωγή και διαδραστική προσέγγιση από στέλεχος μας.
3/  «Δες το αλλιώς»: Βιωματικό Διαδραστικό Εργαστήρι με στόχο την συνειδητοποίηση των καθημερινών εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι με οπτική αναπηρία και την προσέγγιση λύσεων.

β/ 2η Ενότητα: Ανοιχτός διάλογος με τους μαθητές

Το πρόγραμμα τελεί υπό την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για Εισαγωγή Βιωματικού Προγράμματος στα Σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας (Γενικής και Επαγγελματικής) Εκπαίδευσης - Aρ. Πρωτ.Φ13/149229/Δ2 - 25-09-2019.

Παρόλο που δεν υπάρχει συνεργασία με άλλον φορέα για την υλοποίηση του προγράμματος, Το πρόγραμμα τελεί υπό την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για Εισαγωγή Βιωματικού Προγράμματος στα Σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας (Γενικής και Επαγγελματικής) Εκπαίδευσης.

Επιπλέον συνεργαζόμαστε ετησίως με περισσότερα από 250 σχολεία γενικής εκπαίδευσης, κοινωνικούς φορείς, κλπ

Οχι, οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα είναι οι επωφελούμενες ομάδες που αναφέρονται παραπάνω. 

 

Τα προγράμματα μας έχουν Πανελλαδική εμβέλεια.

Το πρόγραμμα του Σ.Κ.Ε.Π. αξιολογείται βάση της αποτελεσματικότητας του, μέσω των παρακάτω:

1 - Πανελλαδική Έρευνα Ανίχνευσης Στάσεων, Αντιλήψεων και Συμπεριφοράς απέναντι στην Αναπηρία

Τεράστια ανταπόκριση γνώρισε η Πανελλαδική Έρευνα Ανίχνευσης Στάσεων, Αντιλήψεων και Συμπεριφοράς απέναντι στην Αναπηρία, καθώς συμμετείχαν 3.273 άτομα.
Την έρευνα διενήργησε ο Σ.Κ.Ε.Π. - Σύνδεσμος Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους*, σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών κοινής γνώμης και εφαρμογών επικοινωνίας  PRORATA Α.Ε. και διεξήχθη από τις 26 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 11 Οκτωβρίου 2019.  
Η έρευνα είχε ως στόχο να καταγράψει τη γνώμη των Ελλήνων πολιτών προκειμένου να ανιχνευτούν:

α. οι αντιλήψεις και στάσεις της κοινής γνώμης απέναντι στο θέμα της αναπηρίας
β. ο ρόλος που χρειάζεται να διαδραματίζουν οι κρατικοί φορείς και το εκπαιδευτικό σύστημα για την καταπολέμηση των διακρίσεων

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα:

  • η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα (97%) συμφωνούν απόλυτα ή μάλλον συμφωνούν με την άποψη ότι «όλοι οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα, χωρίς διακρίσεις»
  • Το 91% των πολιτών συμφωνεί με την θεσμοθέτηση εκπαιδευτικού προγράμματος στα σχολεία για την αποδοχή της διαφορετικότητας
  • 9 στους 10 πολίτες πιστεύουν ότι η απουσία προγραμμάτων ευαισθητοποίησης των μαθητών/τριων απέναντι στα άτομα με αναπηρία διαιωνίζει τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις
  • 8 στους 10 πολίτες  διατηρούν την άποψη ότι η απουσία προγραμμάτων ευαισθητοποίησης των μαθητών/τριων απέναντι στα άτομα με αναπηρία ισχυροποιεί τον στιγματισμό και την περιθωριοποίηση.
  • Οι πολίτες πιστεύουν ότι τον σημαντικότερο ρόλο στην άρση των προκαταλήψεων και στερεοτύπων απέναντι στην αναπηρία θα έπρεπε να διαδραματίζουν το κράτος (83%), η οικογένεια (80%) και τα ΜΜΕ (54%).
  • Η εξοικείωση με την αναπηρία μειώνει τα επίπεδα της αίσθησης αμηχανίας κατά την επαφή με άτομα με αναπηρία.

 

2- Αποτελεσματικότητα Σ.Κ.Ε.Π. 

Η πιλοτική έρευνα που διεξήχθη το 2015 καθώς και η ποιοτική ανάλυση που βρίσκεται σε εξέλιξη, πραγματοποιούνται σε συνεργασία με την Επιστημονική Σύμβουλο του Σ.Κ.Ε.Π., την Καθηγήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κα Φρόσω Μόττη-Στεφανίδη.

1.     Πιλοτική έρευνα του Σ.Κ.Ε.Π. «Η Επίδραση της Επαφής και της Διαδραστικής Συνεργασίας με Νέους με Αναπηρίες στη Στάση των Μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης»

Η αποτελεσματικότητα του έργου διαφαίνεται από τα θετικά αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε Δείγμα 296 μαθητών της ευρύτερης περιφέρειας της Αττικής. Οι μαθητές, μετά την έκθεση τους στην σύμπραξη και την αλληλεπίδραση με νέους με αναπηρία, εμφάνισαν με στατιστικά σημαντική διαφορά, χαμηλότερα επίπεδα αμηχανίας και θετικότερη στάση απέναντι στην αναπηρία. Με αυτόν τον τρόπο αναδεικνύεται η σημασία της αλληλεπίδρασης ατόμων με και χωρίς αναπηρία στην καταπολέμηση των προκαταλήψεων και του κοινωνικού αποκλεισμού των νέων με αναπηρία.

2.    Ποιοτική Ανάλυση σε εξέλιξη: «Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα "Μαθαίνω να βλέπω τον άνθρωπο" εν δράσει: Παρατήρηση στο σχολικό πλαίσιο»

Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα τελεί υπό την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, πραγματοποιείται το σχολικό έτος 2017 - 2018, εντός & εκτός Αττικής, στο σχολικό πλαίσιο και κατά τη διάρκεια διδακτικής ώρας. Σχεδιάστηκε με γνώμονα τις ηλικιακές ομάδες μαθητών/τριών (πρωτοβάθμιας & δευτεροβάθμιας) και κατ' επέκταση τις διαφορετικές ανάγκες προσέγγισης και ενημέρωσης που προκύπτουν.

Αξιολογείται μέσω:

- Ongoing συνεργασίας και feedback με τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στο πρόγραμμα
- Feedback των μαθητών πάντα σε συνεργασία με το σχολικό πλαίσιο
- Συλλογής - επεξεργασίας στοιχείων σε συνεργασία με την Καθηγήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κα Φρόσω Μόττη-Στεφανίδη

Η ποιοτική ανάλυση έχει ως στόχο να αποτυπώσει την επιρροή του προγράμματος σε μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Μέσα από τις παρατηρήσεις και την καταγραφή συναισθημάτων στο οικείο περιβάλλον της τάξης των μαθητών και των καθηγητών που παρακολούθησαν το πρόγραμμα, θα προκύψουν συμπεράσματα τα οποία θα αποτυπώσουν την επίδραση του εκπαιδευτικού προγράμματος στο σχολικό πλαίσιο.

Τα τελευταία 11 χρόνια στον Σ.Κ.Ε.Π.:

  • Υλοποιούμε ανά σχολική εβδομάδα 10 Εκπαιδευτικά Προγράμματα Ενημέρωσης & Εξοικείωσης με την Αναπηρία
    σε μαθητές/τριες Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, εντός σχολικού ωραρίου 
  • Αφυπνίσαμε & Εκπαιδεύσαμε 150.000 μαθητές & φοιτητές
  • Συνεργαστήκαμε με 800 Κοινωνικούς Φορείς & Σχολεία

 Τα Προγράμματα του Σ.Κ.Ε.Π.: 

  • Τελούν υπό την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας
  • Υλοποιούνται από στελέχη και συνεργάτες του Σ.Κ.Ε.Π., με και χωρίς αναπηρία
  • Έχουν Πανελλαδική εμβέλεια
  • Παρέχονται δωρεάν
  • Στηρίζονται σε δωρεές και χορηγίες που προσφέρουν εταιρείες, ιδρύματα, οργανισμοί και ιδιώτες
  • Δεν λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση από το Ελληνικό Δημόσιο