ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΟΤΑ: 134 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ


ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Δημόσια Υγεία / Υγιείς Πόλεις

Πρωτοβουλία

Ολοκληρωμένο Σύστημα Δράσεων Προαγωγής και Αγωγής της Υγείας του Δήμου Αμπελοκήπων - Μενεμένης για την Καταπολέμηση της Παχυσαρκίας και των Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής στους Εφήβους.

Ολοκληρωμένο Σύστημα Δράσεων Προαγωγής και Αγωγής της Υγείας του Δήμου Αμπελοκήπων - Μενεμένης για την Καταπολέμηση της Παχυσαρκίας και των Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής στους Εφήβους.
ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΕ ΑΠΟ:

Δήμος Απελοκήπων-Μενεμένης

Ο Δήμος Αμπελοκήπων - Μενεμένης είναι δήμος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ο οποίος συστάθηκε το 2011 από τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αμπελοκήπων και Μενεμένης. Καταλαμβάνει το βορειοδυτικό άκρο του Πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 52.127 κατοίκους. Έδρα του είναι οι Αμπελόκηποι και δήμαρχος ο Λάζαρος Κυρίζογλου.



Στόχος δράσης

Συνοπτικά, το πρόγραμμα αποσκοπεί:

  • Στην μέτρηση, με την χρήση πρωτοποριακών λύσεων φορητής τηλεϊατρικής, του επιπολασμού της παχυσαρκίας και του μεταβολικού συνδρόμου σε έναν σημαντικό αριθμό εφήβων στα γυμνάσια και  λύκεια του δήμου Αμπελοκήπων – Μενεμένης.
  • Στην ανίχνευση των κύριων Διαταραχών Λήψης Τροφής σε σημαντικό δείγμα εφήβων του δήμου.
  • Στην δημιουργία Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας των Εφήβων για την παρακολούθηση των δεδομένων υγείας των εφήβων του δήμου.
  • Στην δημιουργία Διαδικτυακής Πύλης για την Πρόληψη και την Προαγωγή της Υγείας των Εφήβων του δήμου.
  • Στην υλοποίηση παρεμβάσεων για την μείωση του κινδύνου εμφάνισης του μεταβολικού συνδρόμου σε συγκεκριμένες ομάδες κινδύνου μέσω ατομικών και ομαδικών δράσεων προαγωγής υγείας και αγωγής υγείας.
  • Στην υλοποίηση παρεμβάσεων για την πρόληψη και την θεραπεία των ΔΛΤ που θα ανιχνευθούν στο δείγμα των εφήβων της πράξης.
  • Στην υλοποίηση παρεμβάσεων αγωγής υγείας σε επιλεγμένες ομάδες πληθυσμού που επηρεάζουν την ζωή των εφήβων και ειδικότερα των γονέων των εφήβων, των εκπαιδευτικών των γυμνασίων και λυκείων στα οποία υλοποιείται η πράξη αλλά και των επαγγελματιών υγείας του δήμου.

Το πρόγραμμα αναμένεται να συμβάλλει στην προώθηση της πολιτικής δημόσιας υγείας της χώρας μας και ειδικότερα σε ότι αφορά στην καταπολέμηση της επιδημίας της εφηβικής παχυσαρκίας και στην πρόληψη των ΔΛΤ. Τα δεδομένα που θα συλλεχθούν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις αρμόδιες αρχές τόσο σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης, όσο και τοπικής αυτοδιοίκησης για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση στοχευόμενων παρεμβάσεων προληπτικής ιατρικής, πρόληψης και αγωγής υγείας. Επιπλέον, εκτιμάται ότι η χρήση νέων τεχνολογιών, όπως η κινητή τηλεϊατρική, θα συμβάλει στην αποδοτική και αποτελεσματική αξιοποίηση των πεπερασμένων ανθρώπινων πόρων που διαθέτουν οι δήμοι και στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας σε ειδικές ομάδες πληθυσμού και στην ενεργοποίηση των νέων αρμοδιοτήτων των Δήμων στο πλαίσιο του «Καλλικράτη» που αφορούν τα Κέντρα Πρόληψης της Υγείας (άρθρο 58, Ν. 3852/2010).

Τέλος, το πρόγραμμα έχει έναν ξεχωριστό εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό χαρακτήρα για διάφορες κατηγορίες πολιτών. Πρώτα από όλα, για τους εφήβους που θα συμμετάσχουν καθώς προσδοκάται ότι μέσω του προγράμματος θα αποκτήσουν συνείδηση για υγιεινές συνήθειες όπως η υγιεινή διατροφή και η άσκηση. Μετά για τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς που θα εμπλακούν στην εκπαιδευτική διαδικασία μαζί με τους εφήβους και τους επαγγελματίες υγείας. Δουλεύοντας από κοινού, οι κατηγορίες αυτές των πολιτών ελπίζεται ότι θα συνειδητοποιήσουν την σημαντικότητα των παρεμβάσεων για τους εφήβους και θα υποστηρίξουν ένθερμα την υλοποίηση του προγράμματος αλλά και την μετάδοση της εμπειρίας τους πολύ πέρα από τα στενά πλαίσια των γυμνασίων και λυκείων. Σημαντικές είναι επίσης και οι εμπειρίες που αναμένεται να αποκτήσουν και οι επαγγελματίες υγείας που θα εμπλακούν, καθώς μέχρι σήμερα στην Ελλάδα δεν υπάρχει κουλτούρα εργασίας σε θέματα δημόσιας υγείας, ειδικότερα στο προσωπικό των δήμων. Τέλος, η εμπλοκή των υπεύθυνων των κυλικείων των γυμνασίων και λυκείων έχει σκοπό την ευαισθητοποίηση τους σχετικά με το μεταβολικό σύνδρομο και την δρομολόγηση συνεργασιών με τους δήμους και τους εκπαιδευτικούς για την παροχή τροφίμων υψηλής διατροφικής αξίας αλλά χαμηλής θερμιδικής αξίας στα κυλικεία σε προσιτές τιμές από το 2014.

 

Κοινό στο οποίο απευθύνεται

Έφηβοι, γονείς, εκπαιδευτικό προσωπικό γυμνασίου και λυκείου, επαγγελματίες υγείας.

Η μελέτη  εφαρμόσθηκε σε 3 σχολεία του δήμου Αμπελοκήπων – Μενεμένης (2 Γυμνάσια και 1 Λύκειο),  σε ένα δείγμα που αποτελούνταν από 424 εφήβους. Σε ότι αφορά στην κατανομή του φύλου το δείγμα συγκροτήθηκε κατά 59% από κορίτσια και κατά 41% από αγόρια.

Από τις συμβουλές διατροφές που υπάρχουν στο blog του προγράμματος και από τους οδηγούς καλής διατροφής επωφελήθηκε ο γενικότερος πληθυσμός.

 

Χρονική διάρκεια

Το έργο ξεκίνησε από τις 30-03-2012 και ολοκληρώθηκε 30-06-2015. Διάρκεια 39,06.


Περιγραφή

Η πράξη αφορά στην υλοποίηση δράσεων προαγωγής και αγωγής της υγείας για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αλλά και των πιο διαδεδομένων διαταραχών πρόσληψης τροφής (ΔΛΤ) στους εφήβους 3ων σχολείων του Δήμου Αμπελοκήπων – Μενεμένης. Τα υποέργα και οι δράσεις του έργου που πραγματοποιήθηκαν είναι:  ΥΠΟΕΡΓΟ – 1: Παροχή Επιστημονικών και Υποστηρικτικών Υπηρεσιών για την Υλοποίηση της Πράξης.- ΔΡΑΣΗ 1 : Μέτρηση των δεδομένων υγείας των εφήβων και επακόλουθη καταγραφή των δεδομένων – follow up.- ΔΡΑΣΗ 2 : Σχεδιασμός και υλοποίηση παρεμβάσεων προαγωγής και αγωγής της υγείας μέσω διοργάνωσης διαλέξεων και ημερίδων.- ΔΡΑΣΗ 3: Επιστημονικός συντονισμός, εποπτεία & γραμματειακή υποστήριξη ΔΡΑΣΗ 4: Στατιστική ανάλυση των δεδομένων.ΥΠΟΕΡΓΟ – 2: Προμήθεια Εξοπλισμού Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, Εφαρμογών Πληροφορικής, Υπηρεσιών Τεχνικής Υποστήριξης, Συντήρησης και Φιλοξενίας Εφαρμογών, Εκπαίδευσης Χρηστών και Αναλώσιμων Υλικών.- ΔΡΑΣΗ 1: Προμήθεια φορητού εξοπλισμού τηλεϊατρικής.- ΔΡΑΣΗ 2: Προμήθεια εξοπλισμού ΤΠΕ.- ΔΡΑΣΗ 3: Προμήθεια αναλωσίμων υλικών για τις συσκευές τηλεϊατρικής και άλλων αναλωσίμων.- ΔΡΑΣΗ 4: Προμήθεια εφαρμογών για την μέτρηση, μεταφορά, αποθήκευση και ανάλυση των δεδομένων υγείας, τη διαδικτυακή πύλη υγείας καθώς και τέλη χρήσης εφαρμογών.ΔΡΑΣΗ 5: Προμήθεια υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης, φιλοξενίας & συντήρησης των εφαρμογών και εκπαίδευσης των χρηστών.ΥΠΟΕΡΓΟ – 3: Προμήθεια, Μεταφορά και Παράδοση Φρούτων.- ΔΡΑΣΗ 1: Προμήθεια Φρούτων- ΔΡΑΣΗ 2: Μεταφορά και Παράδοση των Φρούτων.ΥΠΟΕΡΓΟ – 4: Εκπόνηση Ηλεκτρονικών Οδηγών Ισορροπημένης Διατροφής και Σωματικής Δραστηριότητας και Οδηγών για τις ΔΛΤ.- ΔΡΑΣΗ 1: Οδηγοί για την Ισορροπημένη Διατροφή, την Σωματική Δραστηριότητα και τις ΔΛΤ.ΥΠΟΕΡΓΟ - 5- ΔΡΑΣΗ 1: Εκπόνηση Ερωτηματολογίων.

Το έργο αφορούσε στην υλοποίηση δράσεων προαγωγής και αγωγής της υγείας για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αλλά και των διαταραχών πρόσληψης τροφής (ΔΛΤ) στους εφήβους του Δήμου Αμπελοκήπων – Μενεμένης Θεσσαλονίκης. Βασίστηκε στην αρχική μέτρηση του επιπολασμού του μεταβολικού συνδρόμου και των διαταραχών πρόσληψης τροφής στον εφηβικό πληθυσμό σε Γυμνάσια και Λύκεια του Δήμου. Δομήθηκε σε τρία διακριτά μεταξύ τους στάδια τα οποία στο σύνολο αποσκοπούσαν στην επίτευξη του στόχου της προαγωγής της υγείας του τοπικού πληθυσμού.

Στο πρώτο στάδιο του έργου κατά το οποίο έλαβε χώρα η αναγνώριση του μεταβολικού συνδρόμου ή των επιμέρους διαταραχών που αυτό περιλαμβάνει, με τη χρήση της τηλεϊατρικής τεχνολογίας.  Με τη βοήθεια ιατρικών συσκευών με εφαρμογές τηλεματικής, εξετάστηκε από την ιατρική ομάδα δείγμα του εφηβικού πληθυσμού του Δήμου Αμπελοκήπων και ταυτόχρονα λήφθηκαν από αυτό δημογραφικά, διατροφικά και κοινωνικά δεδομένα με την μορφή ερωτηματολογίου.

Στο δεύτερο στάδιο πραγματοποιήθηκε η παρέμβαση με τρεις διακριτές μορφές, αφενός της ιατρικής θεραπείας των εφήβων που διαγνώσθηκαν στο προηγούμενο στάδιο με το σύνδρομο και αφετέρου της προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και της αγωγής υγείας. Πιο ειδικά, το έργο προώθησε την υιοθέτηση υγιεινού διαιτολογίου βασισμένου στο πρότυπο της μεσογειακής δίαιτας μέσω της προσφοράς σε όλους τους εφήβους ενός φρούτου (μήλο) κάθε ημέρα, στο σχολικό τους περιβάλλον. Τέλος, υλοποιήθηκαν δράσεις στοχευμένης εκπαίδευσης σε όλους τους εφήβους οι οποίες προεκτείνονταν στους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και τη λοιπή κοινότητα προς ευαισθητοποίηση του συνόλου στο θέμα του μεταβολικού συνδρόμου της παχυσαρκίας και των διαταραχών λήψης τροφής.

Στο τρίτο στάδιο επαναλήφθηκαν οι μετρήσεις των ιατρικών δεδομένων που προσδιορίστηκαν στο πρώτο στάδιο στον εφηβικό πληθυσμό που συμμετείχε, προς έλεγχο των αποτελεσμάτων του έργου.


περισσότερα...

Επίδραση στο Κοινωνικό Σύνολο

Ενημερώθηκαν οι έφηβοι, οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι επαγγελματίες υγείας της περιοχής,   για το μεταβολικό σύνδρομο, την παχυσαρκία και τις διαταραχές λήψης τροφής, μέσω ημερίδων, διαλέξεων ,του site και των οδηγών καλής διατροφής. Μια πολύ σημαντική ενέργεια ήταν η διανομή φρούτων στα σχολεία (καταναλώθηκαν φρούτα στα σχολεία κάτι που δεν συνηθίζεται από τα παιδιά) και μοιράστηκαν οδηγοί καλής διατροφής άσκησης και διαταραχών λήψης τροφής στους εφήβους. Ενώ συντάχθηκαν και αναρτήθηκαν αντίστοιχοι οδηγοί για γονείς, εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες υγείας. Όλες οι παραπάνω ενέργειες σαφώς επέφεραν αλλαγή στην ισχύουσα κουλτούρα και δόθηκε ώθηση για τον προβληματισμό-ενημέρωση τόσο των εφήβων όσο και των γονέων για την αλλαγή και την υιοθέτηση υγιεινού τρόπου διατροφής και αντιμετώπισης του προβλήματος.

Το δείγμα που ελέγχθηκε καλύφθηκε στο 100%. Οι γιατροί που διαπίστωναν προβλήματα διαταραχών  λήψης τροφής και παχυσαρκίας, ενημέρωναν τους γονείς με επιστολή για μια δωρεάν επίσκεψη με την παιδοψυχίατρο. Κατά την επίσκεψη γινόταν αναλυτική αναφορά και ακολουθούσε συμβουλευτική (η οποία γινόταν πέραν της υλοποίησης του έργου, βάσει πρωτοβουλίας της ιατρού, μιας και είχαν διαγνωστεί διαταραχές). Επιπλέον αντίστοιχη ενέργεια θα πραγματοποιηθεί από την παιδίατρο για τα παιδιά που παρουσίασαν προβλήματα μεταβολικού συνδρόμου και παχυσαρκίας.

Τέλος, το έργο καλείται να διαδραματίσει εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό ρόλο στο σύνολο του πληθυσμού της κοινότητας που εφαρμόζεται. Αρχικά οι έφηβοι που  συμμετέχουν προσδοκάται ότι μέσω του προγράμματος θα αποκτήσουν συνείδηση για την υιοθέτηση υγιεινής διατροφής και άσκησης. Ακολούθως οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί που έχουν εμπλακεί στην εκπαιδευτική διαδικασία μαζί με τους εφήβους και τους επαγγελματίες υγείας αναμένεται να  ευαισθητοποιηθούν σε θέματα διατροφής και σωματικής άσκησης. Τέλος, η εμπλοκή των υπεύθυνων των κυλικείων των γυμνασίων και λυκείων έχει σκοπό την ευαισθητοποίηση τους σχετικά με το μεταβολικό σύνδρομο και την δρομολόγηση συνεργασιών με τους Δήμους και τους εκπαιδευτικούς για την παροχή τροφίμων υψηλής διατροφικής αξίας με προσιτό κόστος, εντός του σχολικού περιβάλλοντος. Η διανομή των φρούτων στα σχολεία και των οδηγών για τους εφήβους, τους γονείς τους εκπαιδευτικούς και τους επαγγελματίες υγείας σαφώς αποτελούν δράσεις κατά τις οποίες σταδιακά εμφανίζουν αλλαγή της κουλτούρας και στάσης απέναντι στο πρόβλημα των διαταραχών λήψης τροφής και της παχυσαρκίας.

Η αξιολόγηση του Προγράμματος  ολοκληρώθηκε με τη λήξη του έργου.



Τόπος Δράσης

Δήμος Αμπελοκήπων – Μενεμένης


Συνεργασία με φορέα

Κατά το στάδιο της υλοποίησης ο Δήμος συνεργάστηκε με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Υπήρξε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας για την εξασφάλιση της άδειας υλοποίησης της πράξης στα σχολεία με την Αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων για την εξασφάλιση άδειας καθώς και συνεργασία με τη β΄βάθμια και τους διευθυντές των σχολείων για τη διεξαγωγή των δράσεων της πρακτικής.


Συνέχεια…

Συμμετοχή εργαζομένων

Για την υλοποίηση της δράσης υπήρξε ομάδα έργου που συστάθηκε με απόφαση δημάρχου και αποτελούνταν από 7 μόνιμους υπαλλήλους του δήμου.


Συνέχεια…

Οφέλη για τον Οργανισμό

Η  ολοκλήρωση του έργου αναμένεται να προάγει τη δημόσια υγεία της τοπικής κοινωνίας όπου εφαρμόστηκε η δράση ειδικότερα σε ότι αφορά στον περιορισμό της εφηβικής παχυσαρκίας και του μεταβολικού συνδρόμου. Τα δεδομένα που  συλλέχθηκαν  καθώς και τα σχέδια δράσης που  συντάχθηκαν από τις επιστημονικά υπεύθυνες της πράξης (παιδίατρο και παιδοψυχίατρο) είναι  διαθέσιμα να χρησιμοποιηθούν και να αξιοποιηθούν από τις αρμόδιες τοπικές αρχές για το σχεδιασμό και την υλοποίηση στοχευμένων παρεμβάσεων προληπτικής ιατρικής, πρόληψης και αγωγής υγείας. Επιπλέον, εκτιμάται ότι η χρήση νέων τεχνολογιών, όπως η τηλεϊατρική, θα συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα του δήμου και στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας σε ειδικές ομάδες πληθυσμού και στην ενεργοποίηση των νέων αρμοδιοτήτων των Δήμων στο πλαίσιο του «Καλλικράτη» που αφορούν τα Κέντρα Πρόληψης της Υγείας (άρθρο 58, Ν. 3852/2010).

Τέλος μέσα από τις ενέργειες προβολής και δημοσιότητας του έργου:

  • Δημιουργία ιστοσελίδας (www.diatrofi-efivia.gr).
  • Διαφημιστικό σποτ (τηλεοπτικό σε 2 τοπικά κανάλια, Star Βορείου Ελλάδος- TV Μακεδονία)
  • Καταχωρήσεις σε 2 Κυριακάτικες εφημερίδες.
  • Αφίσες και προσκλήσεις για την προώθηση των ημερίδων και διαλέξεων.
  • 4 διαλέξεις.
  • 2 ημερίδες.
  • Δημοσιεύσεις σε  blog και facebook
  • 4 οδηγοί για εφήβους, γονείς, εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες υγείας
  • 4 ερωτηματολόγια για την υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής και τις διατροφικές συνήθειες, την εκτίμηση της σωματικής δραστηριότητας και το κοινωνικό - δημογραφικό προφίλ των εφήβων του δείγματος.

υπήρξε αντίστοιχη προβολή και δημοσιότητα του δήμου σε διάφορους φορείς.




Σύνδεση με Παγκόσμιους Στόχους







Περισσότερες Πρωτοβουλίες από τον Οργανισμό



Πείτε μας τη γνώμη σας Εκτύπωση
Η Πρωτοβουλία Sustainable Greece διοργανώνεται από το QualityNet Foundation