Σχέδια μαθήματος

Όταν ξεκίνησε η κουβέντα για το στάρι, στην αρχή της χρονιάς και άρχισαν να ξεδιπλώνονται οι πρώτες ιδέες του προγράμματος στην τάξη, μία μαθήτρια σήκωσε το χέρι της και ρώτησε: “Μα πού θα βρούμε λίγο χώμα κυρία;” … Η ερώτηση της μας καθήλωσε...

Μέσα από το πρόγραμμα δε θέλαμε μόνο να δώσουμε απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Πώς γίνεται το ψωμί; Πού βρίσκουμε το αλεύρι; Πόσα πράγματα φτιάχνονται από σιτάρι; Ποια είναι τα δημητριακά;

Αλλά κυρίως να διευρύνουμε τις γνώσεις μας για τα φυτά και την καλλιέργειά τους. Να δούμε τα στάδια εξέλιξης του σιταριού ως την καρποφορία αναπτύσσοντας την ικανότητα της παρατήρησης, της αναζήτησης, της συλλογής και ταξινόμησης πληροφοριών. Να ευαισθητοποιηθούμε απέναντι στο φυσικό περιβάλλον και να αποκτήσουμε θετικές στάσεις και συμπεριφορές γι αυτό. Να νιώσουμε τη χαρά της δημιουργίας. Να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα της υγιεινής διατροφής. Να γνωρίσουμε τις παραδόσεις και την πολιτιστική μας κληρονομιά. Να εμπλουτίσουμε το λεξιλόγιό μας. Να δούμε πόσα επαγγέλματα συμμετέχουν στη διαδικασία παραγωγής προϊόντων. Να εκφραστούμε μέσα από τις Τέχνες. Να γνωρίσουμε την ομορφιά της φύσης.

Είδαμε ότι για την παραγωγή φαγητού ο απαραίτητος χρόνος δεν είναι μόνο τα ψώνια και το μαγείρεμα, αλλά είναι ο χρόνος που χρειάζεται το φυτό για να αναπτυχθεί, ο καρπός να ωριμάσει, να επεξεργαστεί, να συσκευαστεί, να μεταφερθεί… Χρειάζεται προγραμματισμός , δουλειά πολλή και κυρίως συνεργασία. Η εξειδίκευση και ο καταμερισμός εργασίας δεν επιτρέπουν την παρακολούθηση ολόκληρης της παραγωγικής διαδικασίας των αγαθών. Αυτό που βλέπουν τα παιδιά είναι το έτοιμο προϊόν στο ράφι του καταστήματος.

Γι αυτό λοιπόν σκάψαμε, φυτέψαμε, βοτανίσαμε, παρακολουθήσαμε ολόκληρο τον κύκλο ανάπτυξης του σιταριού για να θερίσουμε στο τέλος τον ώριμο καρπό του.

Πολλά πειράματα έγιναν στην τάξη. Σε μικρά γλαστράκια φυτέψαμε σπόρους (φασόλια, φακές), βολβούς (κρεμμύδι) για να παρατηρήσουμε την ανάπτυξή τους. Έκπληκτοι μετρούσαμε καθημερινά με τη μεζούρα το αναπάντεχο ψήλωμα της φασολιάς. Αλλάξαμε σε κάποιες περιπτώσεις τις συνθήκες (φωτισμό, νερό, έδαφος, θερμοκρασία) και καταγράψαμε τα συμπεράσματα.

Φάγαμε φύτρο σιταριού, νιφάδες βρόμης, κορν φλέικς, ποπ κορν, πλιγούρι και κόλλυβα το Ψυχοπαράσκευο. Κι αφού φάγαμε καλά χορέψαμε και τραγουδήσαμε την Περπερούνα, για να βρέξει.

Παίξαμε τα Χριστούγεννα το θεατρικό έργο του Γ. Θεοτοκά «Το όνειρο του δωδεκάμερου» γύρω από την παράδοση που θέλει τους Καλικάντζαρους στον μύλο.

Πλάσαμε και δημιουργήσαμε με αλμυρό ζυμάρι. Κάποιοι έφτιαξαν ζυμαρένια την κυρά Σαρακοστή και κάποιοι άλλοι Λαζαράκια.

Κατασκευάσαμε το σκιάχτρο μας και το τοποθετήσαμε φύλακα στον κήπο.

Διαβάσαμε παραμύθια, ποιήματα και κείμενα σχετικά με το στάρι, τα ζωγραφίσαμε και τα δραματοποιήσαμε. Παίξαμε με τον Σιμιγδαλένιο, ακολουθήσαμε τη Χρυσαφένια στο ταξίδι της, θαυμάσαμε την πονηριά του Ζευγολάτη που ξεγέλασε το Λύκο και χαρήκαμε που η καημένη η Σουσουράδα κατάφερε να πάρει πίσω την ουρά της από την κυρα- Βάβω ανταλλάσσοντας την με λίγο ψωμί.

Το αλεύρι το ζυμώσαμε. Ψήσαμε ψωμί και τα απολαύσαμε με φρέσκο λάδι στο λιοτρίβι που επισκεφτήκαμε. Οργανώσαμε με τη βοήθεια των μαμάδων τα αλευρομαγειρέματα και φάγαμε με την ψυχή μας κάθε λογής λιχουδιές, στο μπουφέ που ακολούθησε την υπέροχη χριστουγεννιάτικη γιορτή μας.

Επισκεφτήκαμε το λαογραφικό μουσείο της πόλης μας και είδαμε τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν στην καλλιέργεια των σιτηρών αλλά και τα σκεύη με τα οποία τα επεξεργάζονταν. Είδαμε το αλέτρι, την τσουγκράνα, το κόσκινο, το σκαφίδι, την πινακωτή, τον ξυλόφουρνο …

Μιλήσαμε για τη σωστή διατροφή και την αξία των υδατανθράκων στην υγεία μας. Σχεδιάσαμε το σωστό πιάτο διατροφής και παίξαμε με τη διατροφική πυραμίδα.

Συγκεντρώσαμε το λεξιλόγιο του σιταριού με στόχο να εκδώσουμε το δικό μας ηλεκτρονικό λεξικό.

Φτιάξαμε χάρτινους ανεμόμυλους, κολάζ και ζωγραφιές.

Το σιτάρι μας θα το πάμε στον μύλο. Θα το αλέσουμε και θα δούμε πώς γίνονται τα διαφορετικά είδη αλευριού και το πίτουρο, τα οποία μας είχε δείξει ο φούρναρης. Θα συγκρίνουμε τους σύγχρονους κυλινδρόμυλους με τους παραδοσιακούς νερόμυλους και θα μιλήσουμε για την ενέργεια.

Η προσέγγιση του θέματος ήταν διαθεματική. Στη Γλώσσα αναζητήσαμε παροιμίες, λέξεις, ποιήματα, τραγούδια, αινίγματα και κείμενα. Στα Μαθηματικά μετρήσαμε και καταγράψαμε στοιχεία από την παρατήρηση. Στη Μελέτη μιλήσαμε για την υγιεινή διατροφή, την οικονομική σημασία της καλλιέργειας αγαθών, την ανάπτυξη των φυτών, τον καιρό. Στην Αισθητική αγωγή επιδιώξαμε τη δημιουργία παιχνιδιών, σκιάχτρου, κολάζ, κατασκευών καθώς κι ενός ημερολογίου. Πραγματοποιήσαμε θεατρικά παιχνίδια, παντομίμα, θεατρική παράσταση κλπ. Το χρονοδιάγραμμα του πρόγραμμα σε γενικές γραμμές ήταν:

1ος μήνας: Φύτεμα σπόρων σε γλαστράκια στην τάξη. Πρωτοβρόχια – όργωμα – σπορά στον κήπο.

2ος - 6ος μήνας: Παρατήρηση ανάπτυξης βλαστού. Βοτάνισμα. Αναζήτηση υλικού στο μάθημα της Γλώσσας (παροιμίες, λέξεις, ποιήματα, τραγούδια, αινίγματα, συνταγές, κείμενα). Αλμυρό ζυμάρι. Θεατρική παράσταση Χριστουγέννων.

7ος μήνας: Παρατήρηση ανάπτυξης φυτού.  Ζύμωμα. Επίσκεψη σε φούρνο. Δημιουργία λεξικού “Σταχυολογήματα”. Κόλλυβα, λαζαράκια, κουλουράκια Πασχαλινά.

8ος μήνας: Παρατήρηση ανάπτυξης φυτού. Δραματοποίηση κειμένων. Τραγούδια. Κατασκευές. Προβολή ντοκιμαντέρ. Συγγραφή έντυπου με αγαπημένες σταρένιες συνταγές.

9ος μήνας: Θέρος...Αλώνισμα. Επίσκεψη σε μύλο- νερόμυλο.  Συγκέντρωση υλικού και παρουσίαση στην τάξη, στο σχολείο. (Αυτά θα γίνουν αν ανοίξουν τα σχολεία).

Ο γείτονάς μας κύριος Ανδρέας Κουτσαντωνάκης μας παραχώρησε τον κήπο του, κι έτσι βρέθηκε το χώμα.

Ο φούρναρης της πόλης μας Αθανασίου Φώτης, ζύμωσε για εμάς και μας ξενάγησε στον φούρνο του.

Ο μυλωνάς  από τον αλευρόμυλο στο χωριό Κόκλας κ. Σταυρόπουλος.

Ο κος Κισκήρας μας ξενάγησε στο Λαογραφικό Μουσείο στο πάρκο του ΟΣΕ.