Καλές πρακτικές

Η εφαρμογή Καινοτόμων Προγραμμάτων στο Δημοτικό Σχολείο Αγχιάλου Θεσσαλονίκης αποτελεί “αγαπημένη συνήθεια”, καθώς κάθε χρόνο εκπονούνται Περιβαλλοντικά Προγράμματα, το συγκεκριμένο συνδέθηκε με περσινά («Αδέσποτα: δε φυτρώνουν! Γίνε η φωνή τους, δράσε!» και «Δηλώνω ότι…ανακυκλώνω») και συνεχιζεται και φέτος διαρκώς εξελισσόμενο. Θεωρούμε ότι το σχολείο αποτελεί φυτώριο ανάπτυξης καλών συμπεριφορών, περιβαλλοντικής συνείδησης και πολιτιστικής δημιουργικότητας, δράττεται των γεγονότων και προσεγγίζει με πρωτοτυπία κι ευαισθησία θέματα της καθημερινότητας. Ειδικότερα με εφαλτήριο τα προγράμματα “Σχολικά γεύματα” και “Διανομή φρούτων, λαχανικών και γάλακτος”, τα οποία εφαρμόστηκαν στην περιοχή του εν λόγω Δημοτικού Σχολείου και είχαν ως σκοπό την ανάπτυξη σωστών διατροφικών συνηθειών στα παιδιά, δόθηκε η αφορμή για περαιτέρω ενεργή δράση.

Μέσα από την εβδομαδιαία και καθημερινή επαφή όλων των εμπλεκομένων (μαθητών, εκπαιδευτικών, γονιών) έγινε γρήγορα αντιληπτό πόσο επιβαρύνεται το περιβάλλον από απλές καθημερινές “κακές” συνήθειες των ανθρώπων που περνούν απαρατήρητες όμως αποβαίνουν τόσο επισφαλείς.

Τα παιδιά μέσα από συζητήσεις με τους εκπαιδευτικούς διαπίστωσαν πρώτα απ' όλα ότι τόνοι πλαστικού ξοδεύονται καθημερινά για τη σίτισή τους και κάνοντας απλούς υπολογισμούς για τη γύρω περιοχή τρόμαξαν αντιλαμβανόμενα το μέγεθος της περιβαλλοντικής καταστροφής.

Προεκτείνοντας το συλλογισμό μας γύρω από το θέμα της περιβαλλοντικής μόλυνσης προέκυψαν εύλογα ερωτήματα σχετικά με το τι γίνονται μετά την κατανάλωση των γευμάτων τόσες συσκευασίες πλαστικού και αν η πλειοψηφία του αριθμού των σιτιζομένων μπαίνει στη διαδικασία να τις ανακυκλώνει. Άραγε ανακυκλώνονται όλα τα πλαστικά που χρησιμοποιούνται στο πρόγραμμα σίτισης; Τι κάνουν τα άλλα σχολεία;

Τα ερωτήματα κι οι ανησυχίες ξεπηδούσαν αβίαστα από το σύνολο των μαθητών/τριών, οι απαντήσεις όμως δεν ήταν εύκολες ούτε δεδομένες. Μπήκαμε έτσι σε ένα κυκεώνα συζητήσεων αναλαμβάνοντας να διερευνήσουμε το θέμα με τις προεκτάσεις και τις συνέπειές του σε διάφορα επίπεδα.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι το περιβάλλον και η προστασία του μας αφορά όλους αποφασίσαμε να εμβαθύνουμε στο συγκεκριμένο θέμα και να διερευνήσουμε τις πτυχές του. Χωριστήκαμε σε ομάδες με συγκεκριμένη θεματολογία η καθεμία με σκοπό να παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα των ερευνών στην ολομέλεια του σχολείου και να συναποφασίσουμε κατόπιν τον τρόπο δράσης μας. Έτσι, προέκυψαν στοιχεία σχετικά με:

• τους τόνους πλαστικού που παράγονται ετησίως,

• την ανακύκλωση πλαστικού στον τόπο μας,

• τη ρύπανση του περιβάλλοντος και του υδάτινου κόσμου λόγω απορριμμάτων (κυρίως από πλαστικό),

• τα χρόνια αποσύνθεσης διαφόρων υλικών και

• ποια υλικά επιτρέπεται να ανακυκλώνονται, πού και πώς.

Στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι η συγκεκριμένη διαχείριση ομάδων, παρουσίασης αποτελεσμάτων και λήψης κοινών αποφάσεων δράσης ήταν εφικτή λόγω του μικρού αριθμού μαθητικού δυναμικού που έχει το συγκεκριμένο σχολείο καθότι τριθέσιο, γεγονός που διευκόλυνε τη συνεργασία.

Μετά τη συλλογή των αποτελεσμάτων της έρευνας της εκάστοτε ομάδας, προέκυψαν τα συμπεράσματα που συνοψίζονταν:

• στην ανάγκη ανακύκλωσης πλαστικού,

• στη μείωση παραγωγής μη ανακυκλώσιμων πλαστικών ειδών,

• στη δημιουργική χρήση όσων περισσεύουν ή δεν είναι εφικτό να ανακυκλωθούν,

• στην ευαισθητοποίησή μας γύρω από άλλα ζητήματα του περιβάλλοντος, όπως τη φιλοζωία και τη σίτιση αδέσποτων της περιοχής.

Έτσι, άρχισε η δράση! Καθημερινά μετά τη σίτιση λειτουργούσε ένας σφιχτός προγραμματισμός με μία ακολουθία κινήσεων που τηρούταν ευλαβικά ως ιεροτελεστία με σκοπό την επιτέλεση τριπλού στόχου:

ΣΩΣΤΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ -ΣΙΤΙΣΗ ΑΔΕΣΠΟΤΩΝ- ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ.

Τα παραπάνω συνδέθηκαν με περαιτέρω δράσεις και συνεργασίες:

1. Σχετικά με τη μείωση των πλαστικών οργανώθηκε εκπαιδευτική επίσκεψη στο Περιβαλλοντικό Πάρκο Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στο Λαγκαδά, όπου ανακυκλώσαμε εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες μπουκάλια πλαστικού, αλουμινίου και γυαλιού που συλλέγαμε όλη τη χρονιά.

2. Το ζήτημα των αδέσποτων και της φροντίδας τους δε μας ήταν άγνωστο καθότι τα προηγούμενα έτη είχαμε αναλάβει Περιβαλλοντικά προγράμματα σχετικά με αυτά. Τα παιδιά ήδη γνώριζαν ότι η σίτιση επιτρέπεται βάσει νόμου αλλά και συνείδησης, καθώς είναι δείγμα πολιτισμού και εθελοντισμού. Έτσι, συνεργαστήκαμε με το Δήμο Χαλκηδόνας, συμβεβλημένο κτηνίατρο και φιλοζωική της περιοχής για τα περαιτέρω (ιατρική φροντίδα, στείρωση, υπεύθυνες υιοθεσίες), αλλά και με επαγγελματίες εκπαιδευτές σκύλων και την ομάδα Ζω.Ε.Σ (Ζωοφιλικές Ενημερώσεις Σχολείων) για περαιτέρω ενημέρωση και πρόληψη.

3. Τη Διεύθυνση Π.Ε. Εκπαίδευσης Δυτ. Θεσσαλονίκης κι ειδικότερα με την Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

1. Η καλή συνήθεια της ανακύκλωσης μεταφέρθηκε κι εφαρμόστηκε στο σπίτι κι αυτό αποδεικνύεται από τα κιλά πλαστικού, αλουμινίου και γυαλιού που περισυλλέχθηκαν στο σχολείο με σκοπό την ανακύκλωσή τους στην επίσκεψή μας στο Ανταποδοτικό Πάρκο Ανακύκλωσης Λαγκαδά Θεσ/νίκης. Γεγονός που καταδεικνύει πως δεν ήμασταν μόνοι σε όλη αυτή την προσπάθεια αλλά αρωγοί μας στάθηκαν οι γονείς, οι συγγενείς και οι φίλοι μας με τους οποίους μοιραστήκαμε την επιθυμία μας να ανακυκλώσουμε κι όλοι μαζί ενωμένοι καταφέραμε το αποτέλεσμα αυτό. Μια μικρή αλλά όχι ασήμαντη διάχυση και διασπορά της έμπρακτης ανακύκλωσης με αυτό τον τρόπο κατορθώθηκε σχεδόν σε όλο το χωριό, καθώς πρόκειται για μια κοινωνία μικρή με στενούς οικογενειακούς δεσμούς.

2. Συμμετοχή στο 5ο Φεστιβάλ Ανακύκλωσης στον πολυχώρο της ΔΕΘ. Επί εβδομάδες συλλέγαμε υλικά και κατασκευάζαμε πρωτότυπα έργα τέχνης με την καθοδήγηση και την ευρηματικότητα των εκπαιδευτικών μας, ιδίως του δασκάλου των Εικαστικών. Τα “άχρηστα”, μη ανακυκλώσιμα δηλαδή υλικά, όπως τα μαχαιροπίρουνα μίας χρήσεως, τα οποία βρίσκονταν σε αφθονία στα ντουλάπια του σχολείου μετατράπηκαν σε πολύ όμορφα διακοσμητικά στοιχεία. Είχε επικρατήσει η άποψη να έχουμε στο τσαντάκι φαγητού προσωπικά μαχαιροπίρουνα ώστε να αποφύγουμε την επιπλέον παραγωγή πλαστικού. Το παράδοξο ωστόσο ήταν ότι, ενώ βρήκαμε τον τρόπο αυτό ώστε να μη χρησιμοποιούμε άσκοπα παραπάνω πλαστικό, πρακτικά δεν καταφέραμε τη μείωση της παραγωγής του, παρότι η διευθύντρια απέστειλε επιστολή τόσο στην εταιρεία όσο και στις ανώτερες αρχές ζητώντας τη μη αποστολή μαχαιροπίρουνων μίας χρήσης. Έτσι, αναλογιστήκαμε πώς μπορούμε να γίνουμε δημιουργικοί μέσα από “άχρηστο” πλαστικό και καταλήξαμε να κατασκευάζουμε υπέροχα χρήσιμα έργα τέχνης, όπως φωτιστικά οροφής. Με αυτά και πολλά άλλα έργα, όχι μόνο από πλαστικό, διακοσμήσαμε και στήσαμε το περίπτερό μας στη ΔΕΘ κατά τη διάρκεια του 5ου Φεστιβάλ Ανακύκλωσης, όπου χιλιάδες επισκέπτες θαύμασαν τις πρωτότυπες και χρηστικές ιδέες όλων των μαθητών/τριων.

3. Παρουσίαση του προγράμματος σε ημερίδα εκπαιδευτικών” που διοργανώθηκε σε συνεργασία με τον συντονιστή του 2ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ με σκοπό τη διαχύση ιδεών και καλών πρακτικών σε γειτονικά σχολεία της περιοχής, που συμμετείχαν στο ίδιο πρόγραμμα σίτισης.

4. Συμμετοχή στο 2nd ICOMEU (International Congress of Management of Educational Units) 2019 με τίτλο “Πολιτισμός και περιβαλλοντική συνείδηση ως προϊόντα εκπαίδευσης - Το παράδειγμα του Δ.Σ. Αγχιάλου Θεσ/νίκης“ που έλαβε χώρα στη Θεσσαλονίκη, όπου παρουσιάστηκε το πρόγραμμα από τη διευθύντρια του σχολείου με σχετική δημοσίευσή άρθρου της στα πρακτικά του συνεδρίου.

5. Συμμετοχή στη δράση Let's do it Greece

6. Προβολή των δράσεων στο blog του σχολείου