Υγεία και ευεξία στους έφηβους μαθητές

Περιγραφή

Στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ με τίτλο “Agenda 2030: That's our challenge!”, που υλοποιεί το Πρότυπο Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων σε συνεργασία με τα εταιρικά σχολεία IES Clara Campoamor (Ισπανία), Carlo - Schmid - Oberschule (Γερμανία) και Istituto Professionale Statale " Federico II" (Ιταλία), διερευνήσαμε τους 17 στόχους της Agenda 2030 του ΟΗΕ ως εκπαιδευτικό εργαλείο για τη διαμόρφωση δια βίου στάσεων και αντιλήψεων που μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή των μαθητών, αλλά και των συνανθρώπων μας σε κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό επίπεδο.

Ένας επιμέρους στόχος μας ήταν να αναδείξουμε τη σημασία της υγείας ως πολιτισμικό και κοινωνικό αγαθό στους έφηβους μαθητές μας και για αυτό αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τον στόχο 3 που αφορά στην καλή υγεία και ευημερία. Καθώς είναι κοινά αποδεκτό πως η παθητική απόκτηση γνώσεων δε συμβάλλει στην ανάληψη προσωπικής ευθύνης και δράσης, η παιδαγωγική ομάδα του προγράμματος αποφάσισε πως η διερεύνηση του θέματος θα γίνει διαθεματικά και διεπιστημονικά, με εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας, με απώτερο στόχο τη βιωματική και μαθητοκεντρική μεθοδολογία υλοποίησης. Δεδομένου ότι η υγεία συνιστά προτεραιότητα, τελικός σκοπός μας ήταν να βοηθήσουμε τους μαθητές μας να αποκτήσουν γνώσεις και να διαμορφώσουν συνήθειες, ώστε στην ενήλικη ζωή τους να δρουν ως υπεύθυνοι και ενημερωμένοι πολίτες.

Αρχικά, για την ορθότερη προετοιμασία και διεκπεραίωση οργανώθηκαν δύο προγράμματα Αγωγής Υγείας: «Υγεία και ευεξία στους έφηβους μαθητές» και «Ατζέντα 2030 και στατιστικές αναλύσεις». Στη συνέχεια, έγινε καταμερισμός των μαθητών σε ομάδες και υποομάδες και προχωρήσαμε στη βιβλιογραφική και δικτυογραφική έρευνα για θέματα που αφορούν στην υγεία των έφηβων μαθητών. Κατόπιν, μετά από συνεργατική μελέτη, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τα θέματα της Αρτηριακής Πίεσης, του Δείκτη Μάζας Σώματος και της Μεσογειακής διατροφής.

Επιπλέον, καταρτίστηκε ένα πρόγραμμα κινητικών δραστηριοτήτων ώστε οι μαθητές μας να εμπεδώσουν βιωματικά τα οφέλη από τη συμμετοχή τους σε αθλητικές δράσεις, με στόχο να επαναλαμβάνεται σε ετήσια βάση.

Αποτελέσματα / επίδραση

Το πρόγραμμα Erasmus+ για την Agenda 2030 που υλοποιούμε εστιάζει στους βιωματικούς τρόπους ευαισθητοποίησης και δράσης των μαθητών μας, ώστε να διαμορφώσουν στάσεις και αντιλήψεις υπεύθυνων και ενεργών πολιτών. Σε αυτό το πλαίσιο, μελετώντας παραμέτρους που αφορούν στην υγεία, κάνοντας τις σωματομετρικές μετρήσεις και αναλύοντας στατιστικά τα δεδομένα που προέκυψαν, κατανόησαν πως ο σωματικός εγγραμματισμός είναι μια διαδικασία δια βίου μάθησης που αγγίζει κάθε πλευρά της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ακόμη, προκειμένου οι μαθητές μας να κατανοήσουν στην πράξη τα οφέλη της σωματικής δραστηριότητας, οργανώθηκε ένα ενδοσχολικό πρωτάθλημα ανωμάλου δρόμου και συμμετείχαμε σε πεζοπορία με τον ΕΟΣ Ιωαννίνων σε συνεργασία με το σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου μας. Συν τοις άλλοις, πραγματοποιήσαμε εκδρομή στη Γλυκή Πρεβέζης για ράφτιγκ, τοξοβολία, τραμπολίνο και εξερεύνηση των πηγών του Αχέροντα.

Οι μαθητές με αυτόν τον τρόπο εμπέδωσαν έννοιες και οικοδόμησαν γνώσεις που απαιτούνται για έναν δραστήριο κινητικά τρόπο ζωής που να τους ισορροπεί πνευματικά, ψυχικά και σωματικά τόσο κατά τη διάρκεια των σχολικών τους χρόνων, αλλά κυρίως κατά τη μετάβασή τους στην ενήλικη ζωή. Επιπλέον, διαμόρφωσαν ένα ατομικό αξιακό σύστημα, στο οποίο η δια βίου μάθηση θα παίζει κεντρικό ρόλο και θα τους προσφέρει τα κατάλληλα εργαλεία, ώστε να τα αξιοποιήσουν ως συστατικά ποιοτικής ζωής και ευεξίας ενημερωμένων και δραστήριων πολιτών.

Η αποτίμηση της υλοποίησης υπήρξε θετική, καθώς κατέδειξε ότι οι μαθητές συμμετέχοντας στις δράσεις για τον στόχο 3 της Agenda 2030, κατανόησαν βιωματικά τη σύνδεση του σωματικού εγγραμματισμού με την υγεία και τη διατροφή. Επιπλέον, στις δράσεις διάχυσης, εκτός των μαθητών, συμμετείχαν ενεργά και οι διδάσκοντες καθώς και ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων. Τα αποτελέσματα έγιναν γνωστά στην τοπική κοινωνία και κοινοποιήθηκαν μέσω του τοπικού τύπου, ιστοσελίδων και από τα μέσα μαζικής δικτύωσης.

Η συγκεντρωτική λίστα των δράσεων διάχυσης για την ενημέρωση της σχολικής και εξωσχολικής κοινότητας ως προς τα αποτελέσματα και τις δραστηριότητές μας έχει ως εξής:

Αναρτήσεις στο ιστολόγιο της σχολικής μονάδας και στα προσωπικά blogs των εκπαιδευτικών του προγράμματος http://gym-zosim.ioa.sch.gr
Αναρτήσεις στο διεθνικό blog του προγράμματος Erasmus+ http://erasmusagenda2030thatsourchallenge.blogspot.gr/

Εκδήλωση στην αίθουσα «Δ. Χατζής» στα «Σφαγεία» στις 23.1.2019, με κεντρικό ομιλητή τον καθηγητή παθολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Μωυσή Ελισάφ
Παρουσίαση στη θεματική εβδομάδα του Υπουργείου Παιδείας
Παρουσίαση στην εκδήλωση των προγραμμάτων Αγωγής Υγείας εντός της σχολικής μονάδας και του Νομού
Ανακοινώσεις στα τοπικά ΜΜΕ και Ιστολόγια

Συνεργασίες

Για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος εξασφαλίσαμε τη συνεργασία της Β΄ Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Έτσι, στις 26.9.2019 στο πλαίσιο του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής, οι μαθητές μας είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα ενδιαφέρον σεμινάριο σχετικά με την υγεία κατά την εφηβεία, που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων. Συγκεκριμένα, ο καθηγητής της Β’ Παθολογικής Κλινικής κ. Μωυσής Ελισάφ, μαζί με τους συνεργάτες του, ενημέρωσε τους μαθητές μας για τις ειδικές υγειονομικές ανάγκες των εφήβων με στόχο την έγκαιρη ανίχνευση σωματικών ή ψυχικών διαταραχών και για θέματα πρόληψης και αποφυγής συμπεριφορών υψηλού κινδύνου.

Στη συνέχεια, με την καθοδήγηση των ιατρών της Β΄ Παθολογικής κλινικής οι μαθητές μας ομαδοσυνεργατικά άρχισαν να οργανώνουν την μελέτη τους και να υλοποιούν τα projects τους. Συγκεκριμένα:

α. Οι μαθητές της ομάδας που ήταν υπεύθυνη για την αρτηριακή πίεση έμαθαν να μετρούν την αρτηριακή πίεση με το ηλεκτρικό πιεσόμετρο και έκαναν τις μετρήσεις στους μαθητές της Γ΄ τάξης του σχολείου μας.

β. Η ομάδα για το ΔΜΣ (δείκτη μάζας σώματος) μέτρησε το ύψος και το βάρος των μαθητών της Γ΄ τάξης και έμαθε να αξιοποιεί τις καμπύλες ανάπτυξης αγοριών και κοριτσιών. Με τη βοήθεια του Microsoft Excel συνέκριναν τα σωματομετρικά δεδομένα και από μετρήσεις παρελθόντων χρόνων για τους τωρινούς μαθητές της Γ΄ τάξης και έφτιαξαν τους κατάλληλους πίνακες.

γ. Η ομάδα της μεσογειακής διατροφής αξιοποίησε το ερωτηματολόγιο του κ. Δημοσθένη Παναγιωτάκου, που αφορά στη μεσογειακή διατροφή, και πραγματοποίησαν έρευνα σε ενήλικα άτομα του οικογενειακού τους περιβάλλοντος για να διερευνήσουν το βαθμό συμμόρφωσής τους ως προς τη μεσογειακή διατροφή.

Η δεύτερη ενημερωτική συνάντηση για την εφηβική υγεία πραγματοποιήθηκε στο σχολείο μας την Πέμπτη 13.12.2018. Οι μαθητές μας είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την παρουσίαση και τη συμβουλευτική προσέγγιση του κ. Βασιλείου Τσιμιχόδημου, Αναπληρωτή Καθηγητή Παθολογίας της Β’ Παθολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν.Ι. και της κ. Ελίζας Χριστοπούλου, Ιατρού και Υποψήφιας Διδάκτορος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Κατά τη διαδικασία, οι μαθητές μας συμμετείχαν σε στατιστική έρευνα, σύγκριναν και αξιολόγησαν δεδομένα και συζήτησαν με τους αρμόδιους τα συμπεράσματά τους.

Επιστέγασμα της ολοκλήρωσης των ομαδικών εργασιών ήταν η οργάνωση εκδήλωσης στην αίθουσα «Δημήτριος Χατζής» του Πολιτιστικού Πολυχώρου «Σφαγεία» της πόλης των Ιωαννίνων, προκειμένου να γίνει η διάχυση των γνωσιακών και εμπειρικών στοιχείων που αποκομίσαμε κατά τη συνεργασία μας με τη Β΄ Παθολογική Κλινική. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, που είχε αθρόα συμμετοχή, αφενός μίλησαν ο Καθηγητής κ. Μωυσής Ελισάφ και ο Αναπληρωτής Καθηγητής κ. Βασίλειος Τσιμιχόδημος και, αφετέρου παρουσιάστηκαν από τους μαθητές τα projects που υλοποίησαν και είναι τα παρακάτω.

https://www.slideshare.net/vaskehagia/blood-measurement

https://www.slideshare.net/maripapag/body-mass-index-130612743

https://www.slideshare.net/vaskehagia/mediterranean-diet-130568689