Πορεία
Αφορμή για την απόφαση υλοποίησης των παιδαγωγικών τεχνικών του Freinet στάθηκε η έγκριση και υλοποίηση από το Υπουργείο Παιδείας της συνέχειας και επέκτασης του εκπαιδευτικού πιλοτικού προγράμματος για την εφαρμογή της Παιδαγωγικής Freinet στις Διευθύνσεις Α/θμιας & Β/θμιας Εκπ/σης Κορινθίας, Αργολίδας και Αρκαδίας, μετά από σχετική εισήγηση του ΙΕΠ (πράξη 23/24-05-2018).
Η παιδαγωγική Freinet αποτελεί μια παιδαγωγική πρόταση με κοινωνικό-πολιτικό εκπαιδευτικό όραμα. Aφορά σε μια άλλη παιδεία που θα αναπτύσσει καθημερινά στη σχολική ζωή – την ελευθερία, τη δημοκρατία, τη συνεργασία, την αλληλεγγύη, την ισότητα και το σεβασμό στη διαφορετικότητα – όχι ως γνώση αλλά ως βίωμα και θα ενδυναμώνει το μαθητή έτσι ώστε να υποστηρίζει και να υπερασπίζεται αυτές τις αξίες και να αμύνεται ενάντια σε ότι τις αντιπαλεύεται.
Από τις τεχνικές επιλέξαμε να εφαρμόσουμε το Τι νέα, Το μαθητικό Συμβούλιο και τα Μικρά Βιβλία.
Το «Τι Νέα;» είναι μια χρονική στιγμή προφορικού λόγου που αφήνει τις πληροφορίες να μπουν μέσα στην τάξη. Επιτρέπει: να διηγηθούμε αυτό που έχουμε ζήσει, αυτό που έχουμε δει ή έχουμε ακούσει, να δείξουμε ένα αντικείμενο που μας αρέσει, να παρουσιάσουμε αυτό που έχουμε δημιουργήσει, κ.ά να μας ακούσουν οι συμμαθητές και συμμαθήτριες μας, να ακούσουμε αυτό που μπορεί να ενδιαφέρει πολύ κάποια άλλα παιδιά, …
Μας μαθαίνει: να σκεφτόμαστε γι’ αυτό που θέλουμε να πούμε ,καθώς και για ό,τι λέγεται, να μιλάμε μπροστά σε μια ομάδα και να γινόμαστε κατανοητές/κατανοητοί, να θέτουμε ερωτήσεις ή να απαντάμε σε ερωτήσεις, να μην νοιώθουμε μόνοι/μόνες μας στην τάξη, στο σχολείο μας, στη γειτονιά μας, στην πόλη μας, στη χώρα μας, στον κόσμο.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε ύστερα από τη συμμετοχή μας στο «Τι Νέα;»: να προτείνουμε μια παρουσίαση, να κάνουμε μια έρευνα στο περιβάλλον σου, να γράψουμε ένα ελεύθερο κείμενο, ένα ποίημα, να αλληλογραφήσουμε με ένα άλλο παιδί, να ετοιμάσουμε μια συζήτηση/αντιμαχία, μια φιλοσοφική συζήτηση ή να μην κάνουμε τίποτα,
(ΤΟ ΣΚΑΣΙΑΡΣΕΙΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ FREINET)
Το «μαθητικό συμβούλιο» είναι βασικός θεσμός της συνεργατικής τάξης, που κινείται προς την κατεύθυνση της αυτοδιαχείρισης. Τα παιδιά θεσπίζουν τους κανόνες τους, διαχειρίζονται τις συγκρούσεις, εξετάζουν τις προτάσεις που αφορούν τις δραστηριότητες και τις σχέσεις τους στους κόλπους της ομάδας. Μπορούν επίσης, να ολοκληρώσουν το πλάνο εργασίας τους για το μήνα ή να συζητήσουν για τα επιτεύγματά τους. Τα μαθητικά συμβούλια εδώ δεν αποβλέπουν απλά στην επιβολή της τάξης για την επίτευξη των μαθησιακών στόχων, αλλά υπηρετώντας τις αρχές του διαλόγου, της αλληλοκατανόησης, του αλληλοσεβασμού και της δικαιοσύνης, στοχεύουν στην καλλιέργεια της πολιτειότητας, της ειρήνης και της δημοκρατίας στην πράξη.
Το « Μικρό βιβλίο» «είναι ένα μαγικό μέσο για να κινητοποιήσουμε την ενέργεια των μαθητών ώστε να καταλαβαίνουν το νόημα αυτών που μαθαίνουν στο σχολείο». D. Sénore (2008).
Eνθαρρύνει την ελεύθερη έκφραση σε ένα πλαίσιο επικοινωνίας και δημιουργικότητας, προάγει τη βιωματική μάθηση των παιδιών μέσω της εμπειρίας, δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να συνεργαστούν, να ανακαλύψουν δεξιότητές τους, να αποκτήσουν ένα κίνητρο για μάθηση, είναι ένα πεδίο σύνδεσης πολλών γνωστικών αντικειμένων, αναπτύσσει κριτικό πνεύμα στους μαθητές και δημοκρατικό κλίμα στην τάξη, αποτελεί ένα δημιουργικό σχέδιο εργασίας όπου μέσα από αυτό μπορεί ένας μαθητής «να συμφιλιωθεί με το σχολείο και να μειώσει τις αδυναμίες του» Ph.Meirieu Τέλος, μπορεί να αποτελέσει μια γέφυρα επικοινωνίας του σχολείου με την κοινωνία , ενισχύοντας το τρίπτυχο σχολείο-αυλή –κοινότητα.
Υλοποίηση προγράμματος
- Εφαρμογή: Στην ώρα της Ευέλικτης Ζώνης
Ακολουθεί το σχέδιο του προγράμματος
- Κάθε Δευτέρα «Τι νέα»
- Κάθε 2η Δευτέρα επιλογή των θεμάτων για περαιτέρω επεξεργασία, ύστερα από ψηφοφορία
- Κάθε 2η Παρασκευή «Μαθητικό Συμβούλιο»
- Προτείνουμε
- Συζητάμε
- Αποφασίζουμε
- Εφαρμόζουμε
- Κατασκευή μικρών βιβλίων
- Διάχυση & αποτίμηση προγράμματος
Κατά τη λειτουργία του Μαθητικού Συμβουλίου συναποφασίστηκαν οι κανόνες λειτουργίας του. Δόθηκε έμφαση στους μη διαπραγματεύσιμους όρους:
- Δεν κοροϊδεύουμε
- Ό,τι συζητάμε δεν βγαίνει έξω από την ομάδα
- Θέτουμε ελεύθερα το θέμα που μας απασχολεί
Ορίστηκαν με δημοκρατικές διαδικασίες οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες κάθε μέλους. Και η διαδικασία ξεκινούσε. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν, αν και ήταν δύσκολη η προσαρμογή στην αρχή και πολλές φορές υπήρχαν παρεκκλίσεις. Ήταν η ίδια η ομάδα που έδινε τη λύση.
Στο Μαθητικό Συμβούλιο γινόταν επίσης
- συλλογική διαχείριση των σχέσεων ή και των συγκρούσεων της τάξης
- διαμορφώθηκαν και εξελίχθηκαν οι κανονισμοί της τάξης & οι διάφορες υπευθυνότητες
- αποφασίστηκαν οι συλλογικές δράσεις και ελέγχηθε η πρόοδός τους σύμφωνα με τα πλάνα εργασίας.
- Οι αποφάσεις καταγράφονταν από τον γραμματέα στο βιβλίο της ζωής της τάξης.
Πολύ σημαντικό: όταν κάποιος έχει βοηθήσει στην τάξη, μπορούμε:
- να τον ευχαριστήσουμε
- να τον συγχαρούμε
- να τον επιβραβεύσουμε γραπτά
Κάθε Δευτέρα πρωί τα παιδιά μας έφερναν τα νέα τους, τα κατέγραφαν και γινόταν επιλογή μιας θεματικής την οποία διαπραγματευόμασταν περαιτέρω κατά το δυνατόν πολυτροπικά. Ήταν μια ευχάριστη ώρα και συμμετείχαν σταδιακά και οι πιο συνεσταλμένοι.
Διασύνδεση με το Αναλυτικό Πρόγραμμα
- Ενεργός πολίτης - διαμόρφωση δημοκρατικής συνείδησης
- Ανθρώπινα δικαιώματα - δικαιώματα του παιδιού
- Αξίες ζωής (σεβασμός, αγάπη, ειρήνη, ανεκτικότητα, τιμιότητα κ.ά.)
- Γλώσσα
- Μελέτη περιβάλλοντος
- Εικαστικά
- Θεατρική Αγωγή
Διάχυση το προγράμματος
- Δημοσίευση των μικρών βιβλίων
- Ανάγνωση στους μαθητές/τριες του άλλου τμήματος
- Ανοικτή για το σχολείο Έκθεση των βιβλίων στην τάξη
- Ενημέρωση στους γονείς
- Ανάρτηση στην ιστοσελίδα του σχολείου
