Η Αθήνα σήμερα φιλοξενεί πάνω από 20.000 πρόσφυγες και 145.000 εγγεγραμμένους μετανάστες που αποτελούν περίπου το 22% του πληθυσμού της. Εκτός από την κάλυψη των βασικών αναγκών, μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει είναι ο κοινωνικός αποκλεισμός, μια καθημερινή πραγματικότητα που εντείνεται από τις πολιτισμικές διαφορές, τις οικονομικές ανισότητες και τους γλωσσικούς περιορισμούς. Η πρόκληση για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια επιδεινώνεται από την πλειοψηφία των ελλήνων πολιτών που βλέπουν τον αυξανόμενο αριθμό προσφύγων και μεταναστών ως απειλή και πιστεύουν ότι δεν μπορούν να ενταχθούν στην τοπική κοινωνία. Με τη δημιουργία χώρων που προορίζονται αποκλειστικά για πρόσφυγες, μετανάστες και ντόπιους δεν υπάρχει η ευκαιρία να έρθουν σε επαφή μεταξύ τους, διαιωνίζονται τα στερεότυπα και ο φόβος της διαφορετικότητας, με μικρή ή καθόλου ευκαιρία για τη δημιουργία κοινωνικής συνοχής.
Σε μια μητροπολιτική περιοχή περίπου 4 εκατομμυρίων κατοίκων, δεν υπάρχουν πολιτιστικοί χώροι ειδικά σχεδιασμένοι για να εξυπηρετούν εξίσου Έλληνες και μη Έλληνες, όπου οι άνθρωποι μπορούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που προωθούν την κοινωνική ένταξη των μεταναστών και των προσφύγων από κοινού. Επιπλέον, δεν υπάρχει τόπος όπου οι διάφορες κοινότητες μπορούν να βρουν βιβλία στις μητρικές γλώσσες τους, όπου μπορούν να ανταλλάσσουν ιδέες και να μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο. Ενώ εκφράζονται πολλές ανησυχίες για την κοινωνική ένταξη των μεταναστών και των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία, η πραγματική πρόοδος εξαρτάται από τα συνειδητά βήματα των δύο πλευρών.
Η Ελλάδα, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, βιώνει αυξανόμενα κύματα εθνικού λαϊκισμού και μισαλλοδοξίας. Η οικονομική κρίση εξακολουθεί να πλήττει την πλειοψηφία των ανθρώπων εδώ, δημιουργώντας δυσαρέσκεια και ακόμα πιο σοβαρή πόλωση. Πιστεύουμε ότι αυτές οι τάσεις μπορούν να διαταραχθούν μέσω πρωτοβουλιών όπως οι δικές μας. Χρειαζόμαστε βιβλία που έχουν τις ρίζες τους στην κοινότητα, προσφέροντας όλους, γιορτάζοντας τόσο την πολυπολιτισμικότητα όσο και την εθνική ταυτότητα χωρίς αποκλεισμούς, και προσκαλώντας όλους να συμμετάσχουν.
Έτσι, στη We Need Books προχωρήσαμε στην εκπόνηση πιλοτικού προγράμματος σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων από τον Οκτώβριο του 2018. Μας δόθηκε χώρος σε μια από τις πιο "απαιτιτικές" περιοχές της πόλης, την Πλατεία Θεάτρου, για να δημιουργήσουμε το μοντέλο της πρώτης πολυγλωσσικής βιβλιοθήκης της Αθήνας, 14 γλώσσες, για παιδιά και ενήλικες. Ήταν ο μόνος χώρος στην Αθήνα ανοικτός σε όλους, προσφέροντας πρόσβαση σε βιβλία στα αραβικά, φάρσι και ουρντού. Στην πραγματικότητα, ήταν ο μοναδικός πολιτιστικός χώρος όπου οι πρόσφυγες, οι ντόπιοι και οι ταξιδιώτες μπορούσαν να συναντηθούν, να συμμετάσχουν σε εργαστήρια και να παρακολουθήσουν δωρεάν μαθήματα γλωσσών, τα οποία διοικούνταν εθελοντές. Προσφέραμε τέσσερα μαθήματα ελληνικής γλώσσας, δύο αγγλικά, ένα γερμανικό και ένα γαλλικό, συν εβδομαδιαία δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά και ενήλικες. Διοργανώσαμε επίσης εκδηλώσεις που προωθούν τα ιδανικά μας, όπως συζητήσεις σε ομάδες, εκθέσεις τέχνης και συναυλίες.
Τα περισσότερα βιβλία προέρχονται από δωρεές ιδιωτών ενώ κάποια έχουν αγοραστεί με χρήματα από καμπάνιες crowdfunding. Το ίδιο το εγχείρημα είναι αποτέλεσμα δύο χρόνων εντατικής εθελοντικής δουλειάς από τα μέλη του We Need Books.
Η πιλοτική βιβλιοθήκη We Need Books Multilingual Library έγινε τόπος συνάντησης για νέους πρόσφυγες, διεθνείς ταξιδιώτες και εραστές τοπικών βιβλίων. Ήταν επίσης ένα καταφύγιο για τους ασυνόδευτους ανηλίκους που ζούσαν σε καταφύγια που δεν είχαν ιδιωτικό χώρο για να διαβάσουν και να σπουδάσουν. Η πιλοτική βιβλιοθήκη και οι δραστηριότητές της διεξήχθησαν από 19 εθελοντές - μερικοί πρόσφυγες και μετανάστες οι ίδιοι - συμβάλλοντας περίπου 55 ώρες την εβδομάδα.
Το πιλοτικό έργο έληξε στις αρχές Ιουλίου. Αλλά η ομάδα We Need Books ήταν απολύτως αποφασισμένη να μετεγκατασταθεί και όχι μόνο να κρατήσει τη βιβλιοθήκη σε λειτουργία, αλλά να επεκτείνει το πεδίο δραστηριοτήτων της. Και το έκανε. Βρέθηκε ένας κατάλληλος χώρος και μεταφέρθηκε στην Κυψέλη, την πιο πολυπολιτισμική περιοχή της πόλης. Η We Need Books Multilingual Library/Community Centre άνοιξε τις πόρτες της 1 και 2 Νοεμβρίου.